Salome in de Munt

Guy Joosten begon twee jaar geleden met Elektra aan een Strauss-cyclus in de Munt. Het tweede deel van het aangekondigde drieluik is Salome.

Guy Joosten zoekt zijn inspiratie in de film. Over de hele openingsscène - tot Jochanaans "Du bist verflucht" - hangt de schaduw van Tarantino. In een recent interview geeft Joosten toe dat de volgende scène, die eindigt met de beroemde dans van Salome, gebaseerd is op de film Festen.

In die film wordt de verjaardag gevierd van de patriarch van een familie. Tijdens het feest geeft zijn zoon een speech waarin hij onthult dat de jarige zijn kinderen jarenlang misbruikt heeft. In de opera wordt dezelfde parallel getrokken met het verjaardagsfeest van Herodes waar Salome's dans een gelijkaardige onthullende functie heeft. De dans begint met Salome die onder de tafel kruipt en alle mannen bepotelt. Daarna toont ze een 'home video' van Herodes met de jonge Salome in de hoofdrol waarin ook de incest tussen Herodes en zijn stiefdochter gesuggereerd wordt. Je kan oeverloos discuteren over de relevantie van Joostens keuze, maar ik vind dat ze wel werkt. Door als beloning het hoofd van Jochanaan te eisen, slaat ze twee vliegen in één klap... zowel de vernedering van Herodes als zich wreken op Jochanaan na zijn afwijzing.

De eerste scène voor de vervloeking is in vergelijking redelijk slaapverwekkend. Ze heeft vooral als doel om Jochanaan als een alomtegenwoordige messias-figuur voor te stellen die overal opduikt en niet beperkt wordt door de muren van zijn gevangenis. Zelfs na zijn onthoofding, verschijnt hij tijdens de laatste maten van de opera nog aan Salome. Een reden waarom die openings- en slotscène niet echt boeit, heeft grotendeels met de zangers te maken...

De Munt heeft twee bezettingen voorzien, en ik hoorde gisteren de tweede bezetting. Nicola Beller Carbone is een lyrische sopraan, die de drang voelt om zich in het dramatischere repertoire te begeven zonder dat ze daarvoor de stem heeft. Strauss is weliswaar niet altijd even tegemoetkomend in zijn orkestratie, maar Carbone wordt al te vaak overstemd door het orkest. Ze is nog redelijk goed als ze Herodes uitdaagt. Maar als ze na haar dans herhaaldelijk "Ich verlange von dir den Kopf des Jochanaan" moet zingen in alle mogelijke en onmogelijke registers, komt geen enkele van die versies volledig juist uit haar keel. Ik vrees dat haar carrière gekortwiekt wordt als ze niet terug overstapt naar Nozze-gravinnen.

Wie recent de Mime van Gerhard Siegel gehoord heeft in de cinema, kan zich voorstellen dat hij een even boeiende Herodes is. Hij blijft constant goed zingen, zonder te vervallen in de typische Herodes-tics van genepen klanken en vreemde stemkleuren. Zijn stem bloeit ook indrukwekkend open als hij "Sie ist in Wahrheit ihrer Mutter Kind" zingt. Hetzelfde geldt voor Hedwig Fassbender. Ze is niet de versleten mezzo die al te vaak in deze rol bezet wordt. Sommigen herinneren haar misschien nog als een schitterende Sieglinde in Luik. Haar Herodias is ook goed gezongen zonder dat ze zich moet behelpen met expressieve truuks.

Maar een Salome zonder Salome is een halve mislukking, ondanks een stevige omringende bezetting... en dan te bedenken dat de Munt voor Elektra nog Evelyn Herlitzius had kunnen strikken.

Publicatie: vrijdag 3 februari 2012 om 19:12
Rubriek: Opera