Elektra in de Munt
De Munt is, samen met het Liceu, aan een Strauss-cyclus begonnen met Guy Joosten als regisseur. Twee jaar geleden, was deze productie reeds in Barcelona te zien. Deze week ging Elektra in Brussel in première met twee bezettingen voor de drie vrouwenrollen. Ik zag gisteren de première van de tweede bezetting. Vorig weekend kon ik ook al de pre-generale repetitie met de eerste bezetting meemaken.
De opera speelt zich grotendeels in één decor af... een lelijk plein voor de poorten van het koninklijk paleis. Onder een wachthuisje heeft de verbannen Elektra zich genesteld op een versleten zetel. Elektra begint uiteraard met de Mägdeszene, in een kleedkamer met lockers waar de "Mägde" zich omkleden tot de privé-lijfwachten van Klytämnestra. Bang voor de wraakacties van haar mannelijk nageslacht, laat de koningin zich omringen door vrouwelijke soldaten en verpleegsters.
De confrontatie van Klytämnestra met Elektra is een van de sterke momenten van zowel de opera als Joostens enscenering. Er zijn lichte verschillen tussen hoe Guy Joosten deze scène in beeld brengt voor de twee bezettingen. De koningin, gekleed in goud en met een tulband, is iets hooghartiger in de eerste bezetting dan in de tweede. Het moment wanneer moeder en dochter naast elkaar op de zetel zitten en Elektra kat en muis speelt met Klytämnestra over hoe ze van haar nachtmerries verlost zal raken, is zelfs grappig te noemen.
De verschillende toekomstverwachtingen van de twee zussen, Elektra en Crysothemis, wordt door Guy Joosten uitgebeeld door middel van hun reiskoffer. Daar waar Crysothemis haar koffer gevuld heeft met haar hoop op de toekomst met een bruidslaken en juwelen, is de koffer van Elektra gevuld met het verleden... de jas van haar vader Agamemnon en de bijl waarmee hij vermoord werd.
De meest opvallende scène in deze voorstelling is het slot. Normaal danst Elektra zich dood, maar Guy Joosten geeft er een eigen draai aan. Elektra kleedt zich als de nieuwe konigin, inclusief een gelijkaardige tulband, en verbrandt het verleden in een metalen ton. Daarna bestijgt ze de trap en gaat het paleis binnen. De muur wordt opgetrokken en we zien haar sterven in de armen van Orest, die omringd is met lijken. Is ze per ongeluk ook het slachtoffer geworden van de niets en niemand ontziende wraakactie van Orest ?
Het succes van de avond kan voor een belangrijk deel op rekening geschreven worden van de dirigent Lothar Koenigs. De orkestbak zit weliswaar stampvol, maar toch houdt hij alles goed onder controle. De bijwijlen grote orkestrale geluidsvolumes blijven beheerst klinken en worden toch afgewisseld met veel piano-momenten.
De Elektra van de tweede bezetting, Nadine Secunde, kan met gemak wedijveren met het orkest... maar daarmee is ook het beste gezegd. Zelfs met de hulp van de boventitels kon ik nauwelijks raden wat ze zong. Vooral in haar openingsmonoloog zingt met één grote wolk vibrato. In de loop van de voorstelling stabiliseert dat zich wel. Haar glijdende uithalen blijven me echter de volledige avond storen.
Annalena Persson was een aanvaardbare, maar weinig geïnspireerde, Chrysothemis... waardoor Natascha Petrinsky eigenlijk de meest boeiende en genuanceerde vertolkster van de avond was in haar rol van Klytämnestra.
In de kleinere rolletjes kan nog Franz Mazura vermeld worden, die als 85-jarige de paar zinnetjes van de Pfleger des Orest mocht zingen.
Het was dan wel een repetitie die ik zaterdag hoorde, maar dan nog valt de volledige tweede bezetting in het niets bij de eerste bezetting. Doris Soffel is marginaal beter dan Petrinsky, maar Evelyn Herlitzius is op alle vlakken een fenomenale Elektra. Ze klinkt constant fris en speels, ze laat het allemaal ongelooflijk gemakkelijk klinken en berijdt het orkest met het grootste gemak.
Ik vrees dat Herlitzius het soort zangeres is die we misschien maar één keer in België zullen kunnen horen. Het is dus nu of nooit. Maar ik heb al een ticket voor Keulen gereserveerd. In juni zingt ze daar Brünnhilde in twee Ring-cycli van Robert Carsen. Ik kan me niet voorstellen dat Wagnerfans dat zouden willen missen...
Publicatie: vrijdag 22 januari 2010 om 19:10
Rubriek: Opera