De tovenares in Antwerpen

Na Oedipe in de Munt en Satyagraha in de Met-cinema, laat ook de Vlaamse Opera zich niet onbetuigd en brengt de onbekende Tchaikovsky-opera De tovenares. Het zou zelfs een Belgische première zijn. Het artistieke team rond dirigent Dmitri Jurowski en regisseur Tatjana Gürbaca voltooien daarmee hun Tchaikovsky-trilogie, waarin we eerder Mazeppa en Yevgenij Onegin konden meemaken.

foto © Annemie Augustijns

De naam van de opera, De tovenares, doet halvelings vermoeden dat het een sprookjesopera betreft in de lijn van Rimsky-Korsakov, maar dit is slechts schijn. De tovenares Nastasja, ook wel Koema genoemd, is de waardin in een herberg. De klerk Mamirov wil dit oord van verderf sluiten, maar Vorst Nikita wordt verliefd op Natasja, evenals zijn zoon Prins Joeri. Als de Vorstin Jevpraxija op de hoogte gebracht wordt van de buitenechtelijke activiteiten van haar man - uiteraard ingefluisterd door de intrigant Mamirov - vergiftigt ze Natasja. Nikita vermoordt zijn zoon.

Oorspronkelijk speelt de opera zich af in de 15de eeuw, maar het verhaal kan eigenlijk gelijk wanneer gesitueerd worden. Net zoals bij de twee andere Tchaikovsky-opera's, laat Gürbaca de handeling afspelen in het midden van de 20ste eeuw. De vier bedrijven krijgen elk een eigen scènebeeld, alhoewel het sterke derde bedrijf een doorsnede is van de tweede eerdere bedrijven.

In het eerste bedrijf zijn we in Natasja's herberg. In een witte kamer met graffiti wordt heel het koor gepropt. Het komt allemaal heel rommelig over. Ook op muzikaal vlak wordt er veel gebruld en is er niet altijd overeenstemming tussen zangers en orkest. Het tweede bedrijf, waarin de Vorstin centraal staat, is al een stuk rustiger alhoewel Olga Savova zich even lustig doorheen haar partij van de Vorstin brult.

Het derde bedrijf is het beste van de hele avond. Het is één lang duet van Natasja met eerst Nikita en nadien Joeri. Tatiana Pavlovskaya kan hier eindelijk schitteren met haar Slavische staalharde en expressieve sopraan als Natasja. In het eerste bedrijf was haar arioso nog weinig genuanceerd. In het derde bedrijf weet ze wel te overtuigen met haar afwijzing van Vorst Nikita, een uitstekende Valery Alexeev, met haar angst voor de mogelijke repercussies en met haar liefdesverklaring aan Prins Joeri. Viktor Lutsiuk is een stevige Prins, in de lijn van Hermann uit Schoppenvrouw.

Voor het laatste bedrijf laat Gürbaca haar fantasie de vrije teugel... De Vorstin gaat haar vergif kopen bij een duivel in een circus, Natasja verdwijnt door middel van een goocheltruuk, de Prins wordt vermoord met een stalen plaat van de verdwijnkist en Mamirov vlucht weg met afgezaagde arm terwijl het bloed uit zijn schouder gutst. Hilariteit alom, terwijl dit toch het dramatische orgelpunt van de hele opera zou moeten zijn.

Maar na de rampzalige Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny, lijkt de Vlaamse Opera zich stilaan te herpakken... hopelijk zet de stijgende lijn zich voort met Viaggio.

Publicatie: zondag 27 november 2011 om 11:18
Rubriek: Opera