Un ballo in maschera in Keulen

Dat de tenor José Cura ook ambities heeft als dirigent is al langer bekend. Met Un ballo in maschera in Keulen, maakt hij nu ook zijn regiedebuut. Daarenboven is hij ook nog eens verantwoordelijk voor het decorontwerp.

Als zangers (of dirigenten) de regie doen, leidt dat niet noodzakelijk tot boeiende ensceneringen. Van zangers zou je verwachten dat ze niet tegen de componist ingaan en dat ze best wel weten wat zangers van een regisseur verwachten. Maar regisseren is ook een vak. Het feit dat je Verdi kan zingen, betekent daarom nog niet dat je het "métier" van een regisseur beheerst. In het geval van José Cura beperkt zijn regie zich tot één idee op een constant onderbelicht podium.

Zijn uitgangspunt is dat iedereen, inclusief Amelia, mee in het complot zit om Riccardo te vermoorden. Op de galgenveldscène dreigt Riccardo ermee om zich een kogel door zijn hoofd te schieten als Amelia niet van hem zou houden. Ze geeft toe aan zijn liefde, maar het is duidelijk dat zij niet van Riccardo houdt. Als Riccardo uiteindelijk vlucht, dan laat ze haar sluier heel vroeg vallen, waardoor Renato al weet dat het zijn vrouw is voor dat de samenzweerders er zijn. Dat dit niet klopt met de verraste uitroep "Amelia!" van Renato, is blijkbaar bijzaak. Na de moord op Riccardo, gaat Amelia met een grote glimlach triomfantelijk naar Renato en geeft ze hem een schouderklopje alsof ze wil zeggen: "Zo, dat hebben we goed gedaan."

Een ander idee was dat in het begin van het tweede bedrijf de rechter, die Ulrica wilde laten veroordelen, geëxecuteerd wordt op het galgenveld. Die executie gebeurt ongetwijfeld op bevel van Riccardo en daarmee krijgt hij ook iets kwaadaardigs. In de samenzweerdersscène vertellen Tom en Samuel wel dat Riccardo de broer van de ene heeft vermoord en de andere zijn kasteel geconfisqueerd heeft, maar afgezien van die twee vermeldingen lijkt Riccardo wel de goedheid zelve. Daarom dat ik die executie wel een goed idee vond.

Daarnaast zijn er nog een paar bij-ideeën, zoals van Ulrica een blinde waarzegster te maken of Amelia aan te kleden met een regenjas en een muts waardoor ze lijkt op Michelle - listen very carefully, I shall say zis only once - uit "Allo, allo". Riccardo schrijft ook de officiersbenoeming van Silvano vóór Ulrica haar voorspelling gedaan heeft. Ofwel is Riccardo nog helderziender dan Ulrica, ofwel heeft de tenor gewoon een slecht gevoel voor timing.

Die tenor was Ray M. Wade. Hij heeft eerder ook al Don Alvaro gezongen in Keulen. En wat voor Don Alvaro geldt, geldt ook voor Riccardo. Zijn stem is eigenlijk te licht voor dit repertoire. Ze klinkt wel mooi en hij projecteert heel goed, waardoor het niet meteen opvalt. Maar in "Ma se m'è forza perderti" is het duidelijk dat hij te kort schiet en moet beginnen forceren. Ik had Chiara Taigi al eerder als Amelia gehoord in Leipzig. De paar bedenkingen die ik toen had, zijn nu opgelost en ze zingt een fantastische Amelia met stijlgevoel, dramatiek en een aangrijpende "Morrò, ma prima in grazia".

Bruno Caproni begint stilaan van zijn pluimen te verliezen. Zijn donkere Verdi-bariton klinkt nog wel goed en zijn hoogte is nog altijd even stevig. Maar wat hij zingt, is soms wat slordig. Ik vond zijn "Eri tu" daarentegen wel goed gezongen. Dalia Schaechter is zowat de vaste dramatische mezzo in Keulen. Alleen liggen Venus of Ortrud haar beter dan Ulrica. Ze doet soms rare expressieve dingen om haar gebrek aan diepte te maskeren. Insun Min (o.a. bekend als Waldvogel in Gent) was een frisse en overtuigende Oscar.

Het seizoen 2008-2009 van de Oper Köln is uiteraard ook al bekend en er zijn wel een aantal werken bij die de moeite kunnen zijn om ervoor naar Keulen te reizen.

Bij de nieuwe producties is er Der Wildschütz, wat zowat als het meesterwerk van Albert Lortzing beschouwd wordt, in een regie van Nigel Lowery. Markus Stenz dirigeert een nieuwe productie van Tristan und Isolde. De regie is van David Pountney, Richard Decker en Annalena Persson zingen Tristan en Isolde. Nog een nieuwe productie is Capriccio, weer met Markus Stenz als dirigent en met Camilla Nylund als de gravin. En met Adrianas Fall van Marc-Aurel Floros staat er ook een wereldcreatie op het programma.

Bij de hernemingen is de Brandauer-productie van Lohengrin de moeite waard, vooral omwille van Klaus Florian Vogt in de titelrol. En wie Robert Carsens productie van Kát'a Kábanová nog eens wil zien, moet ook richting Keulen...

Publicatie: maandag 23 juni 2008 om 17:58
Rubriek: Opera