Klavier-Festival in Schloss Herten

Het Ruhr-Klavier-Festival bracht me dit jaar naar Schloss Herten (Herten ligt ongeveer 30 km ten noord-oosten van Essen) voor een paar liedrecitals, waarin de studenten van Graham Johnson en Irwin Gage optraden. Schloss Herten is een waterburcht in het midden van een groot park. Een van de zalen is ingericht als een concertzaal met pakweg 250 plaatsen, de binnenkoer doet dienst als foyer.

In de namiddag traden de studenten van Graham Johnson op in een Johnsoniaans programma opgebouwd rond Beethoven en zijn tijdgenoten. Die tijdgenoten zijn componisten als Zelter, Reichardt of Loewe... om maar de meest bekende te noemen. De Beethovenselectie bestond ook niet uit de gekende liederen, maar uit volksliedbewerkingen voor één tot vier stemmen. Graham Johnson zat zelf aan de piano en kreeg voor die Beethovenbewerkingen versterking van de violist Ulrich Isfort en cellist Matthias Diener.

De zangers waren meestal nieuwe namen, alleen de sopraan Lydia Teuscher en de mezzo Daniela Lehner hebben we ooit al in deSingel gehoord. Lydia Teuscher was duidelijk de beste van de vier zangers met een mooie heldere stem. Ze kwam alleen wat afstandelijk over. Daniela Lehner is alles behalve afstandelijk. Ze heeft veel uitstraling en haar sprankelende ogen maken meteen contact het publiek. De lastige lage noten van Um Mitternacht weet ze op een expressieve en ontroerende manier uit te voeren. Maar ik had de indruk dat haar stem niet veel verder geëvolueerd is sinds ik haar in Antwerpen hoorde. In Frühlingstraum van Conradin Kreutzer (de tekst is ook bekend van Winterreise) toont ze een goede dynamiek, maar was de intonatie niet altijd even zuiver.

De twee mannen konden me veel minder overtuigen. De tenor Robin Tritschler presteerde zeer wisselvallig. Hij zong twee versies van Rastlose Liebe (van Reichardt en Zelter), waarin hij constant forte zong. Maar zijn forte klinkt niet mooi en is totaal ontdaan van alle kleur. Sally in our Alley (Beethoven) was dan weer wel mooi gezongen. Maar Hüttenbrenners Die Sterne (ook beter bekend in de Schubertversie) was dan weer slaapverwekkend. Hij heeft misschien wel iets, maar het kwam er niet helemaal uit. De bariton Brandon Velarde was lichtjes rampzalig. In het beste geval komt hij over als een beginnende conservatoriumstudent. Zijn stem draagt nauwelijks en is nog niet helemaal in orde zodat hij zich nog teveel moet bekommeren om de technische aspecten van het zingen. Zijn interpretatieve instincten zijn daarentegen wel in orde, zoals zijn vertolking van Loewes Erlkönig aantoonde.

's Avonds schoot het niveau met een grote sprong omhoog toen de studenten van Irwin Gage voor het voetlicht traden. De twee baritons Michael Nagy en Richard Burkhard zijn twee totaal verschillende zangers, maar zijn -elk op hun eigen manier- even indrukwekkend.

Michael Nagy heeft al twee keer een recital in deSingel moeten afzeggen, maar komt volgend seizoen (hopelijk) wel terug. Hij is een fantastische zanger die een ideale liedvertolker is. Samen met de pianiste Juliane Ruf bracht hij de Kerner-Lieder van Schumann. Zijn uitvoering is adembenemend zowel in de breedte van zijn interpretatie als in de technische beheersing van zijn stem en zijn heel duidelijke dictie. Stirb, Lieb' und Freud' is zo een van die liederen waarin beroep gedaan wordt op de volledige tessituur van de zanger. Bij de meeste zangers is het altijd afwachten hoe het gebed van het "Mägdelein" gaat uitdraaien. De eerste keer zingt Nagy het in een prachtige voix mixte. De pure kopstem houdt hij voor later in het lied. Maar elk van die stemmen klinken als een natuurlijke extensie van zijn stem, zowel in kleur als in draagkracht. In tegenstelling tot Tritschler weet hij wel hoe hij met forte moet omgaan. In Stille Tränen toont hij verschillende aspecten van zijn forte. Het is bij hem helemaal geen brullen, maar echt forte zingen waarbij kleurvariaties en nuanceringen tusen luid-luider-luidst niet achterwege blijven. Alleen in Stille Liebe vergaloppeerde hij zich even, waardoor hij adempauzes moest inlassen op ongelukkige momenten. Maar dat was maar een detail in een voor de rest vlekkeloos uitgevoerde liedcyclus... dat afgerond werd met Schuberts Wanderers Nachtlied I als bisnummer. Juliane Ruf moet trouwens ook niet onderdoen. Ze lijkt ook helemaal op te gaan in de muziek en ademt mee met Nagy om zo tot een muzikaal geheel te komen. Op 28 september komen ze naar deSingel... niet te missen!

De tweede bariton van de avond, Richard Burkhard, bracht samen met Edward Rushton een veeleisend programma waarin hij Jedermann en Don Quichotte opvoerde. Frank Martins Jedermann-Monologe hoort niet bij mijn favoriete liedcycli, maar Burkhard maakte er een boeiende voorstelling van. Ik heb Olaf Bär dit ooit op een oratoriumachtige manier horen uitvoeren, wat mij wel beviel. Richard Burkhard neemt een heel andere optie, door volledig in de huid van Jedermann te kruipen. De manier waarop hij Jedermanns angst voor de dood tegenover God uitzingt doet aan Prometheus denken. Tegelijkertijd doet Edward Rushton er alles aan om de gebruikelijke orkestbegeleiding te overtroeven met het volume van zijn piano. Ook voor Don Quichotte à Dulcinée van Ravel, transformeert hij zichzelf in Don Quichotte. Hij geeft iets hooghartigs aan zijn houding en stem in Chanson romanesque. Voor het Chason epique laat hij zijn stem gewoon stromen om tenslotte met Chanson à boire af te sluiten. Zijn Frans is trouwens voorbeeldig. De pianist Edward Rushton blijkt ook een componist te zijn. Tussen deze twee lied-cycli zong Burkhard Three Fragments of Shelley... drie liederen die opvallend lyrisch geschreven zijn voor de stem.

Als uitsmijter van het recital mocht Irwin Gage zelf ook nog even optreden. De sopraan Caroline Melzer (die ook al eens in deSingel geweest is) zong drie Schubertliederen op teksten van Schlegel. Dat was eigenlijk veel te weinig, want het duurde al minsten twee liederen voor haar stem min of meer opgewarmd was. Voor het derde lied Fülle der Liebe had ze haar stem onder de controle... alleen spijtig dat ik het geen bijster boeiend lied vind. Gelukkig kwam er nog Nacht und Träume als bisnummer en als ideale afsluiter voor deze Lieddag in Schloss Herten.

Publicatie: zondag 20 mei 2007 om 08:58
Rubriek: Liedrecital