Don Giovanni in De Munt (2/2)

Met de kerstvakantie steekt De Munt een tandje bij en geeft bijna dagelijks een voorstelling van Don Giovanni, nog tot en met 31 december. Om dat te kunnen bolwerken, wordt een tweede bezetting (over de eerste bezetting heb ik eerder al geschreven) ingezet en die beleefde gisteren haar premiere.

Alhoewel premiere misschien een wat groot woord is... want omwille van verschillende afzeggingen de afgelopen weken zijn sommigen reeds eerder ingesprongen om zieke collega's te vervangen. En gisteren was het weer zover. De voorziene Don Ottavia was ook ziek en dus kregen we nog eens de schitterende vertolking van Charles Workman te horen. Maar voor de rest was de volledige bezetting op post.

De regie is uiteraard nog altijd hetzelfde. Maar dat belet niet dat deze bezetting andere accenten legt... weliswaar binnen de krijtlijnen die door David McVicar uitgetekend werden. De grootste wijziging was de rol van Don Giovanni die door Umberto Chiummo heel anders ingevuld werd dan door Simon Keenlyside. Maar gezien de rijkheid van die rol is het onvermijdelijk dat een en ander aangepast wordt aan het temperament van de zanger.

Uiteraard heeft hij een andere stem. Chiummo's stem klinkt wat robuuster en hij maakt veel minder - om niet te zeggen nooit - gebruik van zijn kopstem. Dat alleen al geeft hem een wat mannelijkere klank en geeft ook meer karakter aan zijn stem. Persoonlijk bevalt Chiummo's stemkleur me meer dan die van Keenlyside.

Vanuit dit virieler timbre ontstaat ook een andere interpretatie. In de verleidingsscenes is Keenlyside honderd procent de verleider. Chiummo is meer de jager, die alle vrouwen als prooi beschouwt... misschien geïnspireerd door de 'caccia di ragazze' waar Don Giovanni naar verwijst in de kerkhofscene.

Dit komt het duidelijkst tot uiting in de scene met Zerlina. In tegenstelling tot Keenlyside, is de Don Giovanni van Chiummo minder geïnteresseerd in het verleidingsritueel zelf. Op de momenten dat Zerlina hem aankijkt of hij met haar spreekt, is hij ook de galante verleider. Maar op de andere momenten maakt hij duidelijk dat heel dit gedoe een fase is waar hij noodgedwongen door moet, om uit te komen bij het meer vleselijk gedeelte... en het nieuwe streepje in het register.

Dit constant heen en weer schakelen van emoties komt bijna volledig tot uitdrukking met zijn gezichtsuitdrukkingen. Hij heeft letterlijk een gezicht dat boekdelen kan spreken... en dat ook doet. Chiummo is ook een Don Giovanni die - veel meer dan Keenlyside - de scene domineert en de aandacht naar zich toe trekt.

Het is al geleden van 1999 dat Elzbieta Szmytka nog eens in de Munt was (toen zong ze Konstanze in Entführung). En nu kreeg ze de rol van Donna Anna toebedeeld... en ze zingt dat uitstekend. Carmela Remigio zong de rol ook wel goed, maar zij komt niet in de buurt van wat Szmytka aan expressie te bieden heeft. Heel de scene die naar "Or sai chi l'onore" leidt, en de aria zelf, is adembenemend. De manier waarop ze de spanning opbouwt en vasthoudt, hield me constant op het puntje van mijn stoel. Er was wel een beetje onzekerheid te horen in de coloraturen van "Non mi dir", maar gezien de rest is dat gemakkelijk te vergeven.

Alles wat er mis was met de Donna Elvira van Malena Ernman, wordt duidelijk als je Nataliya Kovalova hoort en ziet. De klank is juist en ze heeft ook meer vuur in haar acteerspel. Dat betekent niet dat ze perfect was. Ze kan nog heel wat meer expressiviteit in haar aria's leggen. Ze legt soms ook teveel nadruk op de medeklinkers waardoor haar legato gebroken wordt. Maar het potentieel is zeker aanwezig.

Het is geen overbodige luxe om een enscenering als die van David McVicar voor de tweede keer zien. Want er zijn altijd wel details die de eerste keer niet opvallen, of die in het grote geheel verdwijnen.

Het viel me nu pas op dat de verkrachting van Donna Anna en de moord op Il Commendatore identiek geënsceneerd werden. Of dat Don Giovanni in de laatste scene een godslasterlijke consecratie uitvoert, en daarmee het Standbeeld en God nog verder uitdaagt, was me de vorige keer ook niet als dusdanig opgevallen. En ik ben zeker dat als ik deze productie een derde keer zie, dat ik nog iets nieuws zal ontdekken.

Publicatie: zaterdag 20 december 2003 om 11:21
Rubriek: Opera