Julie in De Munt

De nieuwste opera van Philippe Boesmans is een stuk kleinschaliger dan zijn vorige opera Wintermärchen. Julie werd geschreven voor drie zangers en het Kamerorkest van De Munt, net zoals Hanjo eerder op het seizoen. Maar het voordeel van Julie is dat het een heel stuk beter klinkt.

Julie is gebaseerd op "Fröken Julie" van Strindberg, wat door Luc Bondy - die ook instaat voor de regie - omgewerkt werd tot een (Duits) operalibretto. Het verhaal gaat over Julie, de dochter van de graaf, die tijdens St-Jansnacht een "one night stand" heeft met Jean, de knecht van de graaf, die hoopt op die manier een stapje hoger op de maatschappelijke ladder te komen. Jean zelf is min of meer verloofd met Kristin, de keukenmeid.

De opera kan opgedeeld worden in twee delen met in het midden de stormachtige liefdesnacht. Het vocale bereik is op het eerste gezicht redelijk beperkt. Enkel Julie krijgt in het eerste (verleidings)deel iets complexere muziek. Zo krijgt ze regelmatig melismen te zingen - waarschijnlijk om haar dronken toestand uit te beelden - maar die nooit uitgroeien tot virtuoze coloraturen. En om zichzelf een iets serieuzere air te geven - "ik ben NIET dronken!" - duikt ze ook regelmatig in haar donker laag register.

Die iets complexere muziek past ook bij het karakter van Julie. Want het is een rol waarrond mysterie en onduidelijkheid hangt; ze is op dat vlak enigszins vergelijkbaar met Mélisande. Haar verloving is bijvoorbeeld net verbroken, maar daar wordt verder niet op ingegaan (enkel dat hij "een schoft" was). Ze is ook opgevoed als een jongen, omdat haar moeder haar niet wilde. Ook de relatie tussen haar ouders roept meer vragen dan antwoorden op. Dit alles wordt heel overtuigend op scène gezet door Malena Ernman.

In tegenstelling tot Julie zijn de twee bedienden een stuk traditioneler en meer rechlijnig. Kristin past volledig in de operatraditie van de soubrette-meid, alhoewel Kerstin Avemo meer vocaal gewicht heeft dan de doorsnee "ina-sopraan". Ze is ook de enige wier Duits iets minder idiomatisch klinkt. Jean - gezongen door Garry Magee - is even archetypisch. In eerste instantie ziet hij de verleiding van Julie enkel als een spel. Het is pas in het tweede deel dat zijn idee, om haar te gebruiken om een eigen hotel te beginnen, vorm krijgt.

Alles bij elkaar vind ik Julie een meer dan geslaagde opera, en zeker een stuk onderhoudender dan de andere creaties die we de laatste tijd hebben ondergaan. Maar dat betekent niet dat alles even goed is. Het eerste deel vind ik soms wat te lang, dat mag gerust wat gebalder. Het sterkste stuk begint pas op het moment dat Kristin terug binnenkomt en beseft wat er gebeurd is. Dan is er pas enige echte dramatische ontwikkeling met Julie die zich op het einde de keel oversnijdt met het scheermes van Jean, begeleid door dezelfde ritmische (hart)slagen op de grote trom waarmee de opera ook begon. Net voor Kristin terugkeert, is er trouwens nog een hilarische scène als Jean met een kapmes het zangvogeltje van Julie in stukken kapt... waarbij ik me moest inhouden om het niet uit te proesten.

Het enige echte bezwaar is dat de opera iets te kort is voor een avondvullende voorstelling; na 70 minuten is het al gedaan. Het is een ideale opera om hem te koppelen met een andere contrasterende korte opera... "La serva padrona" of zo...

Publicatie: vrijdag 11 maart 2005 om 19:39
Rubriek: Opera