Il Grand' Inquisitor

Johannes-Passion in het PSK

Het Balthasar-Neumann-Chor & Ensemble staat gewoonlijk onder leiding van zijn oprichter Thomas Hengelbrock. Maar toen die ziek bleek te zijn, werd in allerijl Harry Christophers (bekend van "The Sixteen") opgetrommeld om de Johannes-Passion van Bach te komen dirigeren.

Ze hadden beslist om de tweede versie (uit 1725) uit te voeren. Maar zo veel verschilt die wel niet van de originele versie. De bas krijgt een extra aria en er zijn twee alternatieve tenoraria's, zoals "Zerschmettert mich" in plaats van "Ach mein Sinn".

Ik betwijfel of de uitvoering heel anders zou geklonken hebben met Hengelbrock, maar onder Christophers was het een redelijk zielige bedoeling. Het openingskoor "O Mensch, bewein deine Sünde groß" - dat "Herr, unser Herrscher" vervangt uit de versie van 1724 - zette meteen de toon voor een langdradige avond. Gewoonlijk worden koorleden ook gebruikt om de korte interventies van bijvoorbeeld Petrus of Pilatus te zingen. Maar voor deze uitvoering had iemand - ik veronderstel Hengelbrock - het 'briljante' idee om acht leden van het koor ook een solo-aria te laten zingen. Ik heb ooit eerder al geschreven dat de gemiddelde koorzanger niet in staat is om een Bacharia te zingen... en dat werd vanavond weer pijnlijk duidelijk. Veel verder dan enkel het zingen van de noten kwamen de meesten niet, en zelfs dat lukte niet altijd. En dan heb ik het nog niet over het uitdrukken van enige interpretatieve expressie. Die acht zangers verdienen in allegeval een medaille voor moed en zelfopoffering.

De rol van Christus werd gezongen door de Poolse bas Marek Rzepka... en hij was nauwelijks beter. Hij heeft wel een interessant timbre met potentieel, maar zijn techniek is onderontwikkeld. In de recitatieven valt dat nog redelijk te verhullen, maar als hij ook een van de aria's "Eilt, ihr angefocht'nen Seelen" zingt, valt ook hij door de mand.

De enige die dan nog overbleef om de zaak te redden, was de Evangelist James Taylor. Ik ken hem vooral van zijn mooie Bachopnames met Helmuth Rilling. Live is zijn stem even schitterend en stijlvol, met goede articulatie en eindelijk iemand met meer dan één kleur in zijn stem. Hij bespeelt het hele spectrum van het schrijnende verdriet in "...und ging hinaus und weinete bitterlich" tot de grote dramatiek als het voorhangsel van de tempel in twee stukken scheurt. Het was dan ook een verademing dat hij ook het aansluitende arioso "Mein Herz!" mocht zingen, zodat er tenminste één goed gezongen aria te horen was. Als James Taylor er niet geweest zou zijn, had ik de voorstelling waarschijnlijk na een half uur verlaten... maar ik hoop toch dat de andere passieconcerten die nog op mijn programma staan iets beter bezet zijn.

Publicatie: vrijdag 4 maart 2005 om 23:10
Rubriek: Oratorium