Violeta Urmana in Schwarzenberg

Het recital van Violeta Urmana en Helmut Deutsch had dezelfde structuur als dat van twee jaar geleden: Schubert-liederen voor de pauze, Strauss en Mahler na de pauze.

(foto © Schubertiade Schwarzenberg)

En net zoals twee jaar geleden hebben ze weer een reeks onbekendere Schubert- en Strauss-liederen uitgezocht. Als je oppervlakkig naar de reeks liederen van Schubert kijkt, lijkt het een allegaartje. Maar snel tekenen er zich toch samenhangende groepjes af met bruggetjes als overgang.

Het eerste trio bestond uit An mein Herz, Auf dem See en Der Morgenkuss... drie liederen die met verloren liefdes te maken hebben. Al de Schulze-gedichten schreef hij na het overlijden van zijn verloofde. Het Goethe-gedicht schreef hij toen zijn stormachtige relatie met Lili Schönemann in een dipje zat en hij een reis door Zwitserland maakte (het meer waarvan sprake is de Zürichsee). En het laatste gedicht gaat over de afscheidskus na een bal dat tot in de vroege uurtjes geduurd heeft.

Wie "bal" zegt, zegt muziek en vervolgens kregen we drie muziek-liederen. Nu, wie denkt dat een grote stem als die van Urmana niet geschikt zou zijn om "kleine" liederen - of misschien beter "intieme" liederen - te zingen, vergist zich. De serenade An die Laute kreeg de nodige lichte toetsen. Ze worstelde vervolgens even met de tekst van An die Musik. Haar grote stem kwam goed tot zijn recht in de dramatischere momenten van het monumentale Mayrhoferlied Memnon. Auf den Tod einer Nachtigall (ze brachten de tweede versie D.399) vormt ook weer een bruggetje naar een paar liederen over de dood.

Die Perle is een echte rariteit, die ik nog maar zelden live gehoord heb, en gaat weliswaar over een verloren parel... maar het is niet zo ver gezocht om daar een metafoor in te zien van een overleden geliefde, gezien het slotvers "Doch find' ich einst ein kühles Grab, das endet alle Schmerzen". Met Das Zügenglöcklein kwamen we bij drie Seidl-gedichten uit (ook nog Sehnsucht en Bei dir allein). Urmana ontroerde met Der blinde Knabe, geniaal strompelend begeleid door Helmut Deutsch. Am See (van Bruchmann) was de perfecte inleiding tot Der Zwerg dat een grootse vertolking kreeg. Voor het eerst trok Urmana alle registers open, haalde de donkere kleuren van haar mezzo boven voor de dwerg en lichte sopraantinten voor de koningin.

Al deze liederen werden in één grote stroom gezongen, zonder onderbrekingen. De Schubertiaan in mij genoot met volle teugen.

Het Straussblok was iets minder genietbaar. Ook nu weer hebben ze een aantal onbekende Straussliederen gekozen, die beter onbekend zouden gebleven zijn. Zo volhardt ze in haar pogingen om het afgrijselijke Aus den Liedern der Trauer te verkopen. Ook nu is dat, wat mij betreft, niet gelukt. Dat gezegd zijnde, het is wel indrukwekkend wat Urmana allemaal doet. Pas bij de laatste twee liederen was ik terug mee. Mit deinen blauen Augen is een verdienstelijke poging van Strauss om een lied te componeren. Befreit was het enige lied die naam waardig, door Urmana uitgevoerd met grote bogen waarbij je ademloos zit te luisteren.

Met liederen uit "Des Knaben Wunderhorn" kwamen we uiteindelijk op echt vertrouwd terrein. Met uitzondering van Wo die schönen Trompeten blasen was de keuze op eerder humoristische liederen gevallen. Wie Urmana vooral van haar operarollen kent, zal haar niet zo snel associëren met komische rollen. Maar ze blijkt wel veel gevoel voor humor te hebben om Des Antonius von Padua Fischpredigt heel gevarieerd te brengen of de twee rollen in Trost im Unglück - de huzaar en het meisje - elk een eigen karakter te geven. Allemaal best wel grappig, al was ik niet helemaal overtuigd van haar vocale vertaling van al die komische details.

Voor het eerste bisnummer, zat ze nog in diezelfde sfeer voor Schuberts Die Vögel, inclusief een kort armgefladder op het einde. Met twee Strauss-liederen, Freundliche Vision en Wie sollten wir geheim sie halten, volgden ze het patroon van de avond. En dus verwachtte ik als uitsmijter iets van Mahler... maar het werd een Litouws volkslied.

Publicatie: woensdag 28 augustus 2019 om 22:20
Rubriek: Liedrecital