Il Grand' Inquisitor

Thomas Quasthoff - A Romantic Songbook

De liedrecitals waarmee Thomas Quasthoff en Justus Zeyen de wereld rondreizen, verlopen meestal volgens eenzelfde patroon. Een van de grote liedcycli - Schwanengesang, Dichterliebe, Vier ernste Gesänge, Goethe-liederen van Schubert - worden aangevuld met liederen van Loewe, Wolf en/of Strauss. Daarna volgt onvermijdelijk een staande ovatie en nog wat bisnummers van Schubert en Schumann. Die losse liederen en een deel van zijn bisnummerrepertoire zijn verzameld op één CD "A Romantic Songbook".

De CD begint met de bisnummers. Kleur en tekstinterpretatie zijn daarbij het belangrijkste. Bij een klassieker als Heidenröslein gaat plots een nieuwe wereld open als elke strofe een andere klank en emotie meekrijgt. Elke strofe eindigt bv. met hetzelfde 'Röslein, Röslein rot', maar dat klinkt iedere keer anders, van vrolijk in de eerste tot bedroefd in de laatste strofe. Ook een schijnbaar eenvoudig lied als Die Forelle wordt serieus genomen. Vanaf het begin 'In einem Bächlein helle' wordt de aandacht gewekt... hij gaat iets vertellen. En dat doet hij met nog meer kleuren, waarbij de vis duidelijk onderscheidbaar is van de visser. Het effect van Auf der Bruck is niet vergelijkbaar met Quasthoff live, maar het is toch een spectaculaire en indrukwekkende uitvoering. Verleden jaar heeft hij op de Schubertiade voor de eerste (en tot nu toe enige) keer Die schöne Müllerin gezongen, maar Ungeduld staat al langer op zijn bisnummerlijstje. Het is weer een strofisch lied, maar vanuit de tekst ontstaat de gevarieerde interpretatie voor elke strofe. Maar als een lied erom vraagt, zingt hij soms ook gewoon mooi, legato zoals bij Im Abendrot of Frühlingsglaube.

Het hoeft niet te verbazen dat ballades hem op het lijf geschreven zijn. In Schumanns Belsatzar speelt hij met dynamiek en rubato en creëert zo een kippenveluitvoering. De pauze waar hij bijvoorbeeld naartoe werkt als de vurige letters op de muur verschijnen, doen je naar adem snakken. De drie liederen uit Myrten zijn dan weer echte bisnummers, maar daarom niet minderwaardig. Du bist wie eine Blume zingt hij met een ontroerend mooi mezza voce.

De twee liederen van Mendelssohn zijn de vreemde eend in de bijt. Bij mijn weten heeft Quasthoff nog nooit Mendelssohn opgenomen in een liedrecital, en misschien daarom dat ze me minder aanspreken. Maar het groepje Mörike-Lieder van Hugo Wolf zijn wel een vaste waarde. Auf einer Wanderung begint verrassend snel, maar het geeft meteen een verwachtingsvolle expressie aan het begin van het lied; verder schakelt hij wel over naar een meer bedachtzame en zelfs een fluisterende toon. En je weet gewoon vooraf dat hij iets magisch gaat doen met een woord als "Liebeshauch". Der Genesene an die Hoffnung is het aangrijpende intermezzo vooraleer met Storchenbotschaft - merk de glimlach op als hij het over de "fröhliche Botschaft" heeft - de toon te zetten voor de Loewe-ballades.

Zoals gezegd zijn ballades een kolfje naar zijn hand. De verschillende karakters worden allemaal treffend getypeerd... de slaperige Herr Oluf versus de gehaaste, koninklijke Odin in Odins Meeresritt of de verleidelijke toon voor de dochter van de Erlkönig in Herr Oluf. Het verdient vermeld te worden dat Quasthoff elke typering consequent volhoudt. Het lijkt evident, maar het gebeurt al te vaak dat een zanger wel begint met een andere kleur, maar dan om één of andere reden uit zijn rol valt en terugschakelt naar zijn "gewone" stem. De drie Loewe-ballades deden me in allegeval gespannen luisteren, alsof het de eerste keer was dat ik die ballades hoorde.

Na vier liederen van Strauss - zelfs Zueignung klinkt genuanceerd - eindigt hij met één van zijn VS-bisnummers. In de VS heeft hij de gewoonte om af te sluiten met een Amerikaanse 'traditional' zoals "Ol' man river", "Swing Low, Sweet Chariot" of ook Danny Boy, zoals op de CD.

Publicatie: maandag 30 augustus 2004 om 21:43
Rubriek: CD & DVD