Macbeth in het Muntpaleis

Het had eigenlijk een herneming van de Warlikowski-productie moeten worden. Maar die paste niet in het Muntpaleis en daarom heeft de Munt aan Olivier Fredj gevraagd om een nieuwe Macbeth-productie op poten te zetten, die vrij geslaagd is.

foto's © Bernd Uhlig

Net zoals Warlikowski weet Fredj niets aan te vangen met het koor. De heksen verdwijnen in de coulissen. De rest van het koor zit op een tribune achter op het podium, vaak achter een wand. Vooral die wand is een probleem, zeker in de scène waarin Banco vermoord wordt. Een deel van de spanning komt van de dynamische kooreffecten, die in dit geval volledig afgevlakt worden.

Het koor mag toch één keer optreden. Tijdens "Patria oppressa" stromen ze langs alle ingangen de zaal binnen. Dat is bijna nooit een goed idee. Als je pech hebt, staat er een sopraan of een bas in je oor te zingen en heb je dus niets aan dat koor. Ik zat gelukkig voldoende ver verwijderd, zodat het koor toch enigszins homogeen klonk.

Als alle koorscènes koorloos zijn, betekent dit niet dat het podium gewoon leeg blijft. Ze worden vervangen door een compagnie dansers die te pas en te onpas verschijnen. De aanwezigheid van die dansers heeft wel als voordeel dat het ballet van het derde bedrijf voor een keer niet geknipt wordt.

Alles speelt zich af in een hotel. Rekening houdend met de beperkte toneelmachinerie in het Muntpaleis wordt het decor gevormd door witte generieke wanden die gemakkelijk herschikt kunnen worden. Op die wanden wordt voor elke scène een ander behang of achtergrond geprojecteerd. Zo speelt de eerste scène met de eerste voorspelling van de heksen zich af in de parkeergarage, de volgende scène in de lobby van het hotel, Banco wordt in de keuken vermoord. Voor de moord op de koning Duncan zien we de gangen van het hotel en verdwijnt Macbeth door één van de deuren van een hotelkamer. Enz.

Na de hitte van de vorige dagen, brak gisteren een stevige regenbui los boven het Muntpaleis net toen Paolo Carignani zijn eerste maatslag gegeven had... waardoor een groot deel van het eerste deel akoestisch in duigen viel. De rest van de voorstelling verliep beter, ondanks een paar bulderende Boeings en andere overvliegende Airbussen.

Drie van de protagonisten zijn dezelfde als zes jaar geleden. Scott Hendricks is een frustrerende Macbeth. Aan de ene kant hoor je allerlei Verdiaanse timbres in zijn stem. Maar tegelijkertijd drijft hij zijn dramatische inleving zo ver dat het ten koste gaat van zijn zanglijn. Een en ander kwam samen in zijn grote aria "Pietà, rispetto, amore" met legato-momenten afgewisseld met stokkende frasering.

De Banco van Carlo Colombara beviel me een stuk beter dan vorige keer. Ondertussen heeft hij zich het portamentogevoel eigen gemaakt. Zijn grote bas heeft warmte en stijl, maar ook een occasioneel intonatieprobleem. Andrew Richards zingt - ook vanuit de zaal - de tenorhit "Ah, la paterna mano" met goede slagkracht, maar zijn stem klinkt soms wat dof.

Béatrice Uria-Monzon is de nieuwe zangeres in het rijtje. Haar Lady Macbeth is een roldebuut. Het is niet zo uitzonderlijk om de Lady met een mezzo te bezetten. Uria-Monzon heeft de ruime stem voor de rol en voldoende vocale kleuren om alle aspecten van de rol uit te drukken. Maar haar stem heeft ook beperkingen. Haar lage noten - bijvoorbeeld in de briefaria - klinken verrassend zwak voor een mezzo. Anderzijds zijn haar hoge noten hard en hebben ze weinig glans. Haar beste moment was een spookachtige slaapwandelscène.

Publicatie: vrijdag 16 september 2016 om 17:18
Rubriek: Opera

Reacties

Stefan Caprasse (dinsdag 27 september 2016 om 11:16)

Mijn eerste indruk -vooral met die dansers dus- was een nogal (en soms te) burleske enscenering. De moordscene van Banquo in de keuken was zelfs enigszins belachelijk - maar paste wel in het geheel, waar Macbeth op het einde ook een nogal belachelijk gevecht levert met het hotelpersoneel. Als hij daarna bij zijn sterfaria buigt voor het koor-publiek (achter hem) en daarna van de scene afgaat, lijkt de tekst van Shakespeare (en Verdi) nogal letterlijk genomen (dat het leven niets meer is dan een komediant die even zijn rol speelt.enz...).
Merk op dat hier zowel die sterfaria als het abrupte slot uit de eerste versie gebruikt wordt, wat ik persoonlijk goed vind omdat ik die abruptheid veel 'Verdiaanser vind (vgl met zijn andere operafinales) en die slothymne uit de latere versie, hoe mooi op zich ook, de dramatiek afbreekt...
En inderdaad, koren maken een wezenlijk deel uit van opera en horen OP de scene. En als ge ze niet kunt regisseren, regisseer dan geen opera (met koren)! Ik hoop echt dat dit geen vaste gewoonte wordt! Wat hun positie in de zaal tijdens het 'opstandtoneel' betreft: ik zat dus wel op de eerste rij oog in oog met enkele sopranen wat akoustisch natuurlijk nefast is maar het dramatisch voordeel had dat ze me werkelijk krijgshaftig aanstaarden - ik voelde me plotseling midden in de aktie! Het ballet (dat er gelukkig inderdaad deze keer bij was) met diezelfde dansers vond ik dan weer mooi (vooral de solo). Ook de verschijningenscene daarna was mooi in beeld gezet. In de banketscene was het dan weer belachelijk dat de geest van Banquo de eerste keer uit een eetschotel verschijnt (en tegen de tekst - het is essentieel dat Banquo verschijnt op ZIJN stoel, daar waar hij verwacht werd) maar verder was ook dit toneel mooi gebracht. In zijn geheel dus een afwisseling van mooie beelden en meer belachelijke beelden, maar goed, het geheel was wel consequent...
Wat de bezetting betreft: helemaal akkoord dat S. Hendricks zeker de middelen heeft, maar vaak te expressief wil zingen ten koste van de zanglijn. B.Uria Monzon roept blijkbaar heel tegenstrijdige reacties op (vrienden van me beweerden dat ze "daar niet moest aan beginnen want er niets van kende". Persoonlijk vond ik het vrij goed: de entreearia en 'La luce langue' kunnen misschien nog wat extra kracht gebruiken maar haar slaapwandelscene was heel goed gebracht! En ik vond dat zowel C. Colombara als A. Richards hun aria prachtig zongen! Dus ondanks de zonsvloed (ik dacht eerst aan een akoustisch effect - heksen verschijnen in de storm... -helaas bleef die 'storm' lang duren) en de vliegtuigen (!), een memorabele voorstelling!

Kris Cornelis (donderdag 22 september 2016 om 10:44)

Ik was ook op de voorstelling "met het onweer". En ja, het blijft moeilijk in het muntpaleis. van waar ik zat (helemaal achteraan) was het of het orkest speelde met een pak watten rond hen heen. wat een verschil een paar dagen later in Antwerpen, waar ik ook vrij hoog en vanachter zit, waar er wel een perfecte akoestiek is. En dan die regen en vliegtuigen... lastig om je zo te concentreren... Maar soit.
Gelukkig speelde het orkest best wel goed. mooie tempi, gevat, puntig zelfs.
Scott Hendricks zou een perfecte Germont zijn, een slechte Luna denk ik, en is, mijns inziens, een redelijk goede Macbeth: mooie warme Verdi-bariton waar het hoort, soms wat dramatischer, maar zeker niet perfect.
Moeilijker had ik het met Béatrice Uria-Monzon (Lady M): die mocht voor mij wat steviger klinken, als mezzo had ze het misschien iets te "makkelijk" met de "dramatiek" van de partij? Wel inderdaad een mooie slaapwandelscène.
Koor was OK, en van waar ik zat was de "tribune-scène" (Patria oppressa) zeer aangrijpend. Geen kans dat er bij mij iemand in mijn oor "toeterde". Maar wat is tegenwoordig toch het probleem om het koor een rol te geven. Ze zitten meer in of naast de orkestbak dan dat ze op het podium staan: jammer.
Regie was OK, mooie voorstelling, voor mij was het van de regie van Deflo geleden dat ik nog eens een Macbeth had gezien (1990 in Antwerpen met Josephine Barstow).