Il Grand' Inquisitor

Anna Prohaska - Behind the lines

Met de herdenkingen van de "Groote Oorlog" was het slechts een kwestie van tijd vooraleer er ook nieuwe CD's rond dit thema zouden opduiken. Eén van de eerste en meest in het oog springende nieuwe opnames is Behind the lines van sopraan Anna Prohaska en pianist Eric Schneider.

Met Sirène had ze al eens een thematische CD gemaakt. Ook "Behind the lines" is een slim samengesteld recital met allerlei liederen die verwijzen naar verschillende oorlogen, getoonzet door verschillende componisten en in verschillende talen.

Met de eerste drie liederen krijgen we meteen een staalkaart van het brede spectrum dat bestreken wordt. Het 17de eeuwse Es geht ein dunkle Wolk herein gaat naadloos over in Clärchens Die Trommel gerühret van Beethoven. Eric Schneider leeft zich uit in het evoceren van trommels en kanonnen. Daarna volgt Kriegslied eines Kindes van Hanns Eisler, schrille muziek in een cabaretsfeer. Het is het eerste van een paar liederen vanuit het gezichtspunt van de achterblijvers.

Het strofische My Luve's in Germanie van ene Thomas Traill lijkt eenvoudig. Maar de uitgepuurde vertolking van Prohaska maakt dat elke strofe een extra nagel is die er dieper ingeslagen wordt. Voor mij is dit het meest ontroerende lied van de CD. De oorlog is tastbaar geworden en met In Flanders Fields van Charles Ives staan we letterlijk tussen de klaprozen. Schneider laat zich opmerken met zijn mooie ronde pianoklank.

Het Hollywooder Liederbuch schreef Hanns Eisler toen hij naar de VS gevlucht was tijdens de Tweede Wereldoorlog. De meeste teksten zijn van Berthold Brecht, ook de drie die Prohaska uitgekozen heeft. In één vloeiende beweging volgen het Sprechgesang van Panzerschlacht, een cynische vertolking van Die letzte Elegie en Die Heimkehr elkaar op.

En dan ineens... Schubert !

Schwanengesang is de meest moderne liedcyclus uit de 19de eeuw en is voor mij de absolute top van wat Schubert in het liedgenre bereikt heeft. Prohaska zingt daaruit Kriegers Ahnung tegen de achtergrond van de oorlogen in de 20ste eeuw. De sfeer van Eislers muziek wordt op expressieve manier binnengetrokken. Heel mooi bijvoorbeeld hoe ze op het einde de herhaling van "Herzallerliebste, gute Nacht" eerst sarcastisch en dan eerder berustend uitdrukt. Ook Ellens Raste, Krieger wordt hier meer dan een vrijblijvend slaaplied. De "schlaf den Schlaf, nichts wird dich wecken" krijgt hierdoor een andere betekenis, en neigt naar een requiem... nog versterkt door Schneiders gedetailleerde akkoorden.

De CD eindigt met verschillende aspecten van het einde van een oorlog. Liszts Jeanne d'Arc au bucher beschrijft eerder het einde van Jeanne d'Arc zelf en Le retour du sergent is typische Poulenc-humor. Er zijn weinig (lichte) sopranen die Schumanns Die beiden Grenadiere zingen en eigenlijk is Prohaska's stem ook te licht voor deze ballade. Maar Wo die schönen Trompeten blasen is weer geniaal. Achter elke zin wordt een dubbele betekenis gezocht en gevonden, Schneider doet moeiteloos vergeten dat Mahler hier ook een orkest bij voorzien had.

Dit is een CD met een boeiend programma, maar één die je niet even in je CD-speler steekt terwijl je aan de afwas begint. Je moet er echt wel voor gaan zitten.

Publicatie: maandag 18 augustus 2014 om 20:38
Rubriek: CD & DVD