Vier sopranen - Vier lied-CD's

Jonge zangers kiezen, om evidente redenen, vaak voor liederen als ze een (eerste) CD willen opnemen. Vaak is dat een verzameling van een aantal Brahms-, Schumann- of Strauss-liederen. Sommige zangers doen echter iets meer moeite en proberen in het oog te springen door een origineel programma op te bouwen. Zo zijn het afgelopen jaar een aantal CD's verschenen met een thematische rode draad. Het feit dat de volgende vier opnames allemaal van sopranen zijn, is puur toeval.

Christiane Karg is bij het grote publiek nog niet echt bekend. Haar opname, met Burkhard Kehring aan de piano, heeft als titel Verwandlung - Lieder eines Jahres. Ze gebruikt de vier seizoenen als kapstok om een reeks liederen aan op te hangen. Het jaar begint en eindigt met de winter, zo ook haar CD.

Met Schlechtes Wetter laat ze meteen horen wat voor een expressieve en boeiende zangeres ze is. Je zou haast vergeten dat dit een lied van Strauss is, het zou even goed één van Wolfs Mörike-liederen kunnen zijn. Met Er ist gekommen in Sturm und Regen van Clara Schumann maakt ze in de laatste strofe de overgang naar de lente. De linde van Mahlers Frühlingsmorgen laat de wereld ontwaken in het frisse groen van de lente. Met Frühlingsnacht, Frühlingsglaube, Frühlingslied en Er ist's passeren de vier grote romantische liedcomponisten en verspreiden ze het parfum van de lente.

Maar ze koos ook minder voor de hand liggende componisten. Zemlinsky's Frühlingstag is weer zo'n ideaal overgangslied. Christiane Karg drukt met haar gedragen voordracht perfect de loomheid van de zomer uit. Dit wordt verder gezet met de pure melodielijn en sobere pianobegeleiding van Ligeti's Der Sommer. De zomerliederen hebben allemaal dat lome gevoel gemeenschappelijk.

Het eerste herfstlied, Im Zimmer van Alban Berg, is Karg op haar best met mooie kleuren - "Ein Feuerlein rot knistert im Ofenloch" - en een schitterend wegstervend slot met "Wie leise die Minuten zieh'n". Een van de machtige herfstliederen is Schuberts Herbst, slechts één van de twee Schubertliederen op deze CD... het zou bijvoorbeeld geen probleem zijn om een volledige Schubert-CD te bedenken rond dit thema. Met het krakende slotakkoord van Kalifornischer Herbst uit Hanns Eislers Hollywood Songbook eindigen we weer in de winter. Maar nu is het tijd voor introspectie en spiritualiteit met liederen als Winterweihe en Auf eine Christblume II. Met het slotlied Kahl reckt der Baum van Anton Webern is er al één oog gericht op de lente... "Dass er im Eise noch Frühling hofft".

Persoonlijk vind ik dit de meest geslaagde CD van de vier en een absolute aanrader.

Measha Brueggergosman is een bekendere naam. Samen met Justus Zeyen heeft ze een opname gemaakt rond Night and Dreams. Het is een verzameling van nacht- en maanliederen, serenades en wiegeliederen. Ze beperkt zich daarbij niet tot het Duitse repertoire, maar zingt ook in het Frans, Spaans of Engels.

Het begin van de CD is een ontgoocheling. In de eerste twee liederen, Beau soir en Die Nacht, vallen vooral haar onduidelijk Duits en Frans op. Strauss' lied verdraagt wel een grote stem, maar ze schakelt iets te gemakkelijk over op opera-modus. Hetzelfde geldt voor Brahms' Ständchen waarbij een lijn als "Die Klänge schleichen der Schönsten sacht in den Traum hinein" volledig weggezongen wordt. Haar vertolking van Oh, quand je dors is waarschijnlijk de slechtste die ooit op plaat gezet werd. Alle poëzie ontbreekt en met haar gebrul zal van slapen weinig in huis komen.

Chanson triste wordt op gelijkaardige manier platgewalst en Fauré's Notre amour is een ramp van begin tot einde. Elke strofe begint met "Notre amour est chose..." achtereenvolgens aangevuld met légère, charmante, sacrée, infinie en éternelle maar er is totaal geen evolutie doorheen het lied. Elke strofe klinkt hetzelfde. We hebben nog maar zes liederen gehad en ik moet me bedwingen om de CD niet uit de speler te rukken. Maar dan komt er gelukkig een kentering.

Met Montsalvatge Cancón de cuna para dormir a un negrito zingt ze een aandoenlijk slaapliedje. Ook de slaapliedjes die later zullen volgen, zoals De Falla's Nana of Strauss' Wiegenlied, doet ze heel goed. Nachtstück is een van mijn favoriete Mayrhofer-liederen. In dit lied is het vooral Justus Zeyen die opvalt met zijn prominent pianospel, net zoals in An den Mond.

Het enige echt onbekende lied is het Braziliaanse Anoiteceu en het is meteen het mooiste van de hele CD, alhoewel Abendempfindung dicht in de buurt komt voor die titel dankzij de eenvoud waarmee Brueggergosman Mozarts lied brengt. Duparcs Phidylé is ook mooi opgebouwd en ze houdt de spanning tijdens de pauzes goed vast.

Het is op zich wel verrassend dat op een CD met als titel "Night and Dreams" Schuberts gelijknamige Nacht und Träume ontbreekt...

Kate Royal en Malcolm Martineau proberen met A lesson in love een verhaal te vertellen... het verhaal van de eerste liefde van een jong meisje, waarbij overeenkomsten met Frauenliebe und -leben onvermijdelijk zijn. Het verhaal is ingedeeld in vier hoofdstukken: Waiting - The meeting - The wedding - Betrayal.

Ik heb Kate Royal nog maar één keer live gehoord, in een duo-recital met Christine Rice waarbij ze me niet echt kon boeien. In deze opname klinkt ze wel expressief, met een veel homogenere stem en een degelijke Duitse en Franse uitspraak.

Het "Wachten" begint met Bolcoms Waitin', waarmee ze het verhaal ook zullen afsluiten, en Schumanns Jemand. Na een pruilerige Die Kleine van Wolf en Es muss ein Wunderbares sein wordt het eerste deel al snel afgesloten.

"De ontmoeting" beslaat daarentegen meer dan een derde van de CD met onder andere een enigszins verrassende Gretchen am Spinnrade. Ondanks de "Meine Ruh ist hin" wordt consequent de kaart van het uitbundig liefdesverlangen getrokken. De verdere keuze in dit deel vind ik niet helemaal geslaagd. Het komt wel niet zo vaak voor dat men een zangeres Tosti hoort zingen, in dit geval Pour un baiser, maar het klinkt meteen meer als een kunstlied dan als een of andere Italiaanse tenor dit zingt. De drie slaap verwekkende Engelse liederen waarmee dit deel afgesloten wordt, hadden ze mogen weglaten.

In "Het huwelijk" komt ook even de moeder van de bruid om het hoekje kijken met twee keer Lied der Braut. Na een pronte Chanson de la mariée en het verwaarloosbare Hochzeitlich Lied van Strauss, eindigt het huwelijksdeel met een schitterende Extase. Je hoort de woorden over haar lippen rollen, waarbij ze sensueel de smaak van Duparcs mélodie proeft.

In "Verraad" lopen de emoties hoog op. Die Männer sind méchant - de moeder komt even terug - zou hevig kunnen zijn, maar bij Kate Royal overheersen verdriet en ongeloof tot ze de laatste "méchant" letterlijk uitspeekt. In Du liebst mich nicht overheerst de verslagenheid en O Waly, Waly is diepzinnig beschouwend. Pas in Verschling' der Abgrund meines Liebsten Hütte barst de woede in volle hevigheid los.

Anna Prohaska is de meest recente aanwinst van Deutsche Grammophon. Op haar solo-debuut-CD Sirène wordt ze begeleid door Eric Schneider.

Het is een verzameling met liederen over sirenes, zeemeerminnen en andere verleidelijke en verleidende waternimfen. Of toch niet helemaal... er staan ook liederen als Schuberts Am See of Mendelssohns Schilflied op, die slechts zijdelings verwant zijn met het thema. Szymanowski's drie "Liederen van de Sprookjesprinses" (Op. 31) lijken me enkel gekozen te zijn omwille van het ruimere sprookjesthema, alhoewel ik ze niet echt boeiend vind.

Anna Prohaska beschikt over een lichte, sprankelende stem. Ze klinkt niet altijd even zuiver, alhoewel dat in Mahlers dromerige Phantasie een zekere spontane naturel creëert, en haar vibrato is niet helemaal homogeen. Maar ze weet wel met kleur en expressie te spelen. Een goed voorbeeld is Schuberts lang lied Des Fischers Liebesglück waarin ze echt hypnotiserend is. Een ander Schubertlied, Der Fischer, rammelt ze dan zo snel af dat de tekst nauwelijks ruimte krijgt. De Mörike-ballade Die Geister am Mummelsee zingt ze met een zekere plechtigheid, die spannend werkt.

Ze heeft ook een paar Engelse barokliederen gekozen, waarbij ze Schneider even inruilt voor de luit van Simon Martyn-Ellis. Het meest opvallende is Two daughters of this aged stream, een duet uit Purcells King Arthur dat ze met zichzelf zingt. Rusalka kan ook niet ontbreken en ze zingt een melancholisch Maanlied.

Ik ben nog niet helemaal overtuigd van Prohaska, maar ze laat op deze CD wel een paar intelligente flitsen horen waardoor ik ernaar uitkijk om haar binnenkort eens live te horen...

Publicatie: donderdag 21 juli 2011 om 20:53
Rubriek: CD & DVD