Il Grand' Inquisitor

Die Walküre in Kinepolis

De opera van Valencia en de Maggio Musicale Fiorentino in Firenze hebben de afgelopen jaren samengewerkt om een nieuwe Ring-cyclus te creëren. Aan de muzikale kant staat Zubin Mehta, terwijl La Fura dels Baus verantwoordelijk was voor de productie. Momenteel wordt de cyclus in zijn geheel opgevoerd in het nieuwe spectaculaire Palau de les Arts Reina Sofia in Valencia.

In het kader van Viva Europa werd de voorstelling van Die Walküre live naar allerlei Europese cinemazalen doorgestuurd. Ondanks de ongetwijfeld spetterende promotiecampagne, kwam ik pas gisteren te weten dat Kinepolis de voorstelling ook in één van hun Brusselse zalen zou vertonen. Zoals kon verwacht worden, was er een massale opkomst... ik schat dat de zaal voor ongeveer 20% vol zat (en dat is een zéér optimistische schatting).

Cinema-technisch was de vertoning niet van hetzelfde niveau als de Met-voorstellingen. Het beeld liep bijvoorbeeld een fractie van een seconde achter op het geluid, wat zeker bij close-ups storend werkte. In Spanje zat er blijkbaar ook een of andere technieker aan de geluidsknoppen, waardoor regelmatig het geluid van de zangers bijgesteld werd. Zeker tijdens de Walkurenrit ontaardde dit in een kakafonie van Hojotoho's. Maar ook Fricka klonk raar omwille van een brede kap die ze rond haar hoofd had. Daarenboven vond Kinepolis het blijkbaar ook nodig om hun scherm zo optimaal mogelijk te gebruiken en het beeld wat uit te rekken, waardoor iedereen er wat opgeblazen uitzag. Zelfs Marina Prudenskaja (de walkure Siegrune) zag er mollig uit, terwijl ze in werkelijkheid eerder een Tante Sidonia-figuur heeft.

Maar terug naar de voorstelling...

La Fura heeft twee heel onderscheiden werelden gecreëerd. Het eerste bedrijf speelt zich af in de pre-historie, of tenminste in een of andere primitieve maatschappij. De hut van Hunding en Sieglinde wordt gevormd door een cirkel van beenderen. Ze zijn gekleed in primitieve klederen, vooral Hunding ziet er uit als een neanderthaler, die zijn vrouw letterlijk aan de lijn houdt waardoor ze gedwongen wordt op handen en voeten te bewegen. Pas als Siegmund haar verlost van die strop, kan ze rechtop lopen. Siegmund en Sieglinde zijn duidelijk een tweeling met hetzelfde ruwe dreadlocks-kapsel.

De achtergrond van de scène wordt volledig ingenomen door een gigantische videowand. In het eerste bedrijf wordt logischerwijze het beeld gevuld door een gigantische boom. In het tweede bedrijf zien we vooral een sterrenhemel. De wereld van de goden is gebaseerd op science-fiction waarbij ik meteen aan "Star Wars" moest denken. Een bekend procedé van La Fura is om een soort bewegende wipplanken te gebruiken die door techniekers bestuurd worden en waarop telkens een zanger aan één uiteinde opgesteld staat en zo op en neer kan bewegen (in hun Toverfluit-productie hebben ze iets gelijkaardigs gedaan). Deze constructies verbeelden hier de paarden van Wotan en de walkuren.

In het laatste bedrijf zijn ook de typische Fura-acrobaten te zien. Als een gigantische slinger van Foucault slingert een bol heen en weer waarop de gesneuvelde helden hangen, die door de walkures opgepikt worden. Ik vond het geheel een interessant concept dat weliswaar een modern scènebeeld heeft, maar dat toch opvallend trouw blijft aan de geest van Wagners Ring. La Fura heeft een collage van hun productie op YouTube geplaatst (wel met gedeeltelijk andere zangers dan gisteren in Valencia):

De tweeling werd gezongen door Placido Domingo en Eva-Maria Westbroek. In tegenstelling tot zijn Siegmund vorige maand in de Met was Domingo nu niet ziek. Dat neemt niet weg dat ik nog altijd problemen heb met Domingo in het Duits repertoire. Puur vocaal blijft zijn stem nog altijd indrukwekkend klinken, alhoewel tegen het einde van het eerste bedrijf vermoeidheidsverschijnselen duidelijk werden met vooral een ingekorte adem en een haperend legato. Maar ik vind het Domingo-Duits hoogst onverteerbaar.

Op dat vlak is Westbroek totaal het tegenovergestelde. Zij zingt perfect verstaanbaar Duits, daarenboven is haar Sieglinde quasi-perfect. Het moment waarop ze bijvoorbeeld vertelt over Wotan die het zwaard in de boom kwam steken, is ongelooflijk intens met een spanningsboog die zich opbouwt tot prachtig stralende topnoten. Matti Salminen zong Hunding. Hij heeft alle noten om een dreigende Hunding te zingen met een overeenkomstige uitstraling.

De Brünnhilde van Jennifer Wilson vertoonde ook geen enkel moment van zwakte. Ik kon me echter nooit ontdoen van het gevoel dat vooral haar stem het meest hinder ondervond van de knopjesdraaiende geluidstechnici. Juha Uusitalo zingt tegenwoordig zowat overal Wotan. Ik weet niet hoe zijn Wotan in de zaal overkwam, maar het geluid dat ons, via de microfoontjes die tegen zijn kaak gekleefd waren, bereikte, was fantastisch. Hij zong een genuanceerde Wotan met gevoel en inleving, een verzorgde klank en een tekstinterpretatie waarmee hij kan uitgroeien tot een van de grote Wotans van het moment...

Publicatie: donderdag 25 juni 2009 om 17:38
Rubriek: Opera