Saint-François d'Assise in Bochum
Gerard Mortier heeft iets met Saint-François d'Assise. Een paar jaar geleden stond het op het programma van de Salzburger Festspiele (in een regie van Peter Sellars). Nu hij intendant is van de RuhrTriennale, is Messiaens opera weer te beleven in de Jahrhunderthalle in Bochum. En als hij in 2005 muziekdirecteur van de Parijse opera wordt, wil hij het seizoen daar ook openen met deze opera.
De Jahrhunderthalle is een stuk industriële archeologie, die dateert uit de periode toen in het Ruhr-gebied nog steenkool naar boven gehaald werd. Deze fabriekshal werd heringericht als operazaal. De inkomhal is weliswaar volledig nieuw aangebouwd, maar de zaal zelf verkeerd nog altijd in een vervallen toestand. Op metalen stellingen is een tribune gebouwd voor het publiek. Aan het plafond werden dan nog wat reflectoren opgehangen, en men heeft bijna de illusie dat men in een concertzaal zit. Met veel fantasie ziet het er ook zo uit... maar akoestisch blijft er nog veel te wensen over.
In deze gigantische ruimte "installeerden" (in het programmaboek wordt het een installatie genoemd, en geen regie) Ilya en Emilia Kabokov hun visie op Saint-François. Het orkest staat centraal opgesteld, met errond een pad van metalen roosters. Daarboven hangt een gigantische koepel, die verwijst naar de koepel van een basiliek. De verschillende facetten van de koepel kunnen allerlei kleuren aannemen, wat voor indrukwekkende lichteffecten zorgt, zonder echt spectaculair te worden. En rechts op het podium staat een metalen vogelkooi waarin zes witte duiven zitten.
De bezetting wordt aangevoerd door José van Dam. Maar spijtig genoeg was hij tijdens de repetities geveld door een virale infectie en was hij nog niet voldoende hersteld om de premiere te kunnen zingen.
Ene Philippe Fourcade had dan de ondankbare taak om de verwachtingen van het publiek in te lossen. Hij is uiteraard een andere Franciscus dan José van Dam. Zijn stem is bijvoorbeeld veel lichter van timbre en hij heeft ook niet het charisma van José van Dam. Hierdoor werd hij wel een bescheidener Franciscus die veel dichter bij de andere monniken lijkt te staan. De grootte van de zaal speelde hem soms ook parten, maar desalniettemin zette hij een verdienstelijke Franciscus op de scene.
De verhouding tot Frère Léon, die gezongen werd door Stéphane Degout zou waarschijnlijk beter in balans geweest zijn met Van Dam. Stéphane Degout heeft ook een rijke bariton die de stem van Philippe Fourcade soms overtroeft.
Heel mooi was de engel van Heidi Grant Murphy. Ze heeft een nogal lichte stem, die het etherische van de rol goed doet uitkomen. Alleen Kenneth Riegel viel wat uit de toon. Voor de rol van de melaatse is een mooi stem misschien geen vereiste, maar enige zin voor het Franse idioom had niet misstaan.
Publicatie: maandag 15 september 2003 om 21:15
Rubriek: Opera