Reformationstag in Leipzig

Leipzig is de stad van Bach. En als het Gewandhaus een reeks met integrale orgelwerken en cantates doet, dan zou je verwachten dat het over de werken van de Thomascantor gaat... niet dus. Er zijn uiteraard nog andere componisten die cantates gecomponeerd hebben. In dit geval gaat het over Dietrich Buxtehude.

Gespreid over 24 avonden en drie seizoenen passeert zijn volledig oeuvre de revue. Ik maakte de 17de avond mee. Maar er is meer... Gisteren - 31 oktober - vierde de protestantse kerk Reformationstag en dat werd in de twee grote kerken van Leipzig gevierd met namiddagconcerten. In de Thomaskirche stond Elias op het programma en in de Nikolaikirche werd een Bach-cantate ten gehore gebracht. Het was een verscheurende keuze, maar ik koos uiteindelijk voor Mendelssohn oratorium. De gelegenheid om een concert mee te maken in Bachs kerk was net iets te verleidelijk... daarenboven is Elias ook gewoon een fantastisch werk.

Het schijnt een traditie te zijn om op Reformationstag een werk van Mendelssohn te spelen in de Thomaskirche. Net zoals Bach, is ook Mendelssohn verbonden met Leipzig. Hij bracht hier zijn laatste levensjaren door... en het was hij die in 1841, ongeveer 100 jaar na Bach, in de Thomaskirche terug de Mattheuspassie liet weerklinken.

Voor Elias haalden ze het koor en orkest uit de buurstad Halle. Gothart Stier dirigeerde de Staatskapelle Halle en de Robert-Franz-Singakademie Halle. De solisten waren een mix van gevestigde concertzangers, de alt Annette Markert en de bas Klaus Mertens, en twee jongere zangers, sopraan Christina Landshamer en tenor Christian Zenker. Klaus Mertens zong een redelijk goede Elias, alhoewel niet erg verfijnd. Zijn gebed "Herr Gott Abrahams" mocht wat ingetogener. Het daaropvolgende koor-kwartet was dan weer wel kippenvelmateriaal. De dramatische passages lagen hem wel goed. Het tweede deel van "Es ist genug" was heel indrukwekkend. Bij de andere zangers viel Christina Landshamer op met een mooi gezongen "Höre, Israel", maar vooral als de weduwe in de scène met Elias. Daarin combineert ze aangrijpend de woede en het verdriet omwille van de dood van haar zoon en de religieuze dankbaarheid nadat Elias haar zoon terug tot leven gewekt heeft.

Maar terug naar Buxtehude... Zijn cantates zijn voorlopers op die van Bach. Er zijn nog geen koorpartijen of koralen (toch niet bij de werken die ik hoorde). Soms zijn het eerder uitgebreide liederen voor één zanger, maar ze hebben zeker nog niet de dimensies van Bachs solocantates. Ook het orkest is beperkt in grootte. Hier was dat de Merseburger Hofmusik, bestaande uit vier strijkers en een dulziaan (een soort fagot). Er bleek geen bijster groot publiek te zijn voor deze werken, tenminste toch niet de voorstelling die ik hoorde. In de grote zaal van het Gewandhaus (in grootte vergelijkbaar met het PSK) zaten ongeveer 100 à 150 personen. Het voordeel om deze reeks toch in het Gewandhaus te doen, was dat de organist-dirigent Michael Schönheit het grote orgel kon bespelen voor de Präludiums waarmee hij het deel voor en na de pauze telkens begon.

Dit concert had als thema de liefde voor Christus. De cantates lijken soms eerder religieuze liefdesliederen, waarvan de teksten toch redelijk werelds aandoen. Ze werden gezongen door vier jonge zangers. Een van de sopranen was spijtig genoeg ziek, maar ze zong toch... alhoewel het soms meer op legatoloos spreekgezang leek. De bas Dirk Schmidt maakte de meeste indruk met zijn mooie diepte basstem. Het was een interessant concert, maar het zou misschien beter tot zijn recht gekomen zijn in een kleinere omgeving, zoals in één van de Leipzigse kerken.

Publicatie: woensdag 1 november 2006 om 10:35
Rubriek: Oratorium