U-Carmen e-Khayelitsha in Flagey

Zuid-Afrika... Khayelitsha... een "township" in de buurt van Kaapstad... een op zichzelf staande wereld van golfplaten en afval, geprangd tussen autosnelwegen en een spoorlijn. Op het eerste gezicht is dit misschien geen evidente plaats om Carmen te situeren, maar er gebeuren gekkere dingen met opera's.

Het gaat hier niet over een nieuwe operaproductie, maar een film van Mark Dornford-May gebaseerd op de opera van Bizet. U-Carmen e-Khayelitsha kreeg verleden jaar zelfs een Gouden Beer op het filmfestival in Berlijn.

Het verhaal werd niet enkel in tijd en ruimte verplaatst, maar ook vertaald in het Xhosa, één van de Zuid-Afrikaanse talen. Uiteraard werd het ook hier en daar wat ingekort. De rol van Escamillo wordt bijvoorbeeld heel sterk gereduceerd. De karakters krijgen ook Zuid-Afrikaanse namen... Carmen blijft wel Carmen, maar Don José wordt Jongikhaya en Micaela wordt Nomakhaya. De meeste muziek van Bizet komt ook terug in de film, zij het soms aangevuld met Afrikaanse traditionele muziek.

De rollen werden vertolkt met leden van Dimpho Di Kopane, een gezelschap van Zuid-Afrikaanse zangers en acteurs. De zangers die in de film te horen zijn, tonen potentieel, maar zijn technisch zeker nog niet volleerd. Hun stemmen klinken nog teveel als natuurlijke, ongeschoolde stemmen. Maar ze zingen meestal in de juiste toon en kunnen ook de tessituur van hun respectievelijke rol aan. De "Micaela" van Lungelwa Blou klonk nog het best en kon met haar twee aria's ontroeren. Andile Tshoni (Don José) klinkt nog ruw als hij van register moet wisselen. Pauline Malefane zingt Carmen, maar heeft ook nog geen geëgaliseerde registers.

Maar deze beperkte zangkwaliteit stoorde me niet en doet zeker niets af aan de kwaliteit van de film. Het verhaal van Carmen krijgt een natuurlijk verloop, waarbij ik nooit het gevoel had dat het verhaal geweld aangedaan werd. Er worden soms extra scènes toegevoegd om ontbrekende stukken in de opera in te vullen. Tijdens het eerste duet van Don José en Micaela toont de film in flashback bijvoorbeeld waarom hij uit zijn dorp is moeten vluchten... als ik me niet vergis, dan wordt dit wel verteld in de novelle van Mérimée. Er wordt ook een reden gegeven voor het gevecht tussen Carmen (die in de film trouwens een kindje heeft) en een van de andere meisjes. Die meisjes werken in een sigarettenfabriek en vormen ook een zanggroepje met de passende naam van het "Gypsy Cigarette Choir".

Bekende operascènes worden aangepast, waarbij de meest opvallende scène - en ook een van de meest geslaagde - de kaartleggersscène is. In de film vertelt Carmen over haar toekomst die haar door een soort sjamaan voorspeld werd. Dit zien we ook in flashback, waarbij de sjamaan Carmen een spiegel voorhoudt, waarin ze zichzelf ziet... met overgesneden keel. Een heel sterk beeld, zoals er nog wel meer te vinden zijn in deze film.

Ik kan alleen maar aanraden om hem zelf te gaan zien. Momenteel speelt hij wel enkel maar in Studio 5 van Flagey. Maar mocht hij in je buurt komen, aarzel dan niet... voor de prijs van een cinema-ticket kan je niet sukkelen.

Publicatie: woensdag 31 mei 2006 om 21:26
Rubriek: Opera