Boris Godunov in Parijs

Valery Gergiev en zijn Mariinski-gezelschap zijn weer te gast in Le Châtelet met twee producties. De eerste is Boris Godunov in de eerste versie van 1869. De regie was in handen van Victor Kramer.

Deze oorspronkelijke Boris verschilt vooral van de "definitieve" versie uit 1872 door de afwezigheid van het Poolse bedrijf - dus ook geen Marina of Rangoni - en het feit dat de opera eindigt met Boris' dood... waardoor een open einde ontstaat omdat er geen revolutiescène meer volgt waarin Grigori/Dimitri de troon opeist. Maar ook de monologen van Boris zijn enigszins anders. Het belangrijkste gevolg is dat in deze eerste versie Boris nog meer centraal staat. De rol van Grigori bijvoorbeeld is bijna een tweederangsrol geworden.

Aangezien deze versie een stuk korter is - hij duurt ongeveer 2u30 - had Gergiev besloten om de zeven scènes zonder pauze uit te voeren om zo de continuïteit te verzekeren. Maar desalniettemin zou een pauze na de vierde scène (de herbergscène) geen overbodige luxe geweest zijn, gezien de niet al te comfortable zitinfrastructuur van Le Châtelet. Ik kwam dan ook lichtjes geradbraakt uit de voorstelling.

Verschillende bekende zangers waren meegereisd uit Sint-Petersburg, zoals Alexei Steblianko (Shuisky), Vladimir Vaneev - die net zoals vorig seizoen in de Bastille ook hier weer Pimen zong - of een schitterende Vladimir Ognovenko als Varlaam. Ook de meeste kleinere rollen waren uitstekend bezet. Olga Savova mocht als de herbergierster zelfs haar lied uit de tweede Boris-versie zingen. Ook de rol van de Idioot was zeer aangrijpend bezet met Evgeny Akimov.

Maar deze opera staat of valt natuurlijk met de vertolker van Boris. Yevgeny Nikitin is een opvallend jonge zanger voor deze rol... en dat is meteen ook het probleem. Hij heeft weliswaar een mooie stem, maar daarmee is ook alles gezegd. Hij heeft enerzijds niet de uitstraling van een tsaar, maar anderzijds kon hij mij ook op geen enkel moment doen geloven in zijn tweestrijd of zijn angsten. En als een Boris mij zelfs tijdens zijn sterfscène niet kan ontroeren, dan is er wel iets serieus mis. Kortom, Nikitin heeft potentieel wel de stem voor Boris, maar zijn expressieve mogelijkheden zijn nog veel te beperkt om een goede, laat staan grote, Boris te zijn... misschien over tien jaar.

Over de regie van Victor Kramer kan ik kort zijn. Zijn enscenering wordt vooral gekenmerkt door afgrijselijke kostuums en belachelijke hoofddeksels. Sommige koorleden dragen een soort plastieken regenjas over hun kostuum; Boris zit tijdens de kroningsscène gevangen in een soort metalen mantel. Op verschillende momenten komen er ook gigantische, lichtgevende, pokdalige ajuinen (de vorm van de koepels van het Kremlin) naar beneden die voor een hoog science-fiction-gehalte zorgen... vermoedelijk is dit "modern" in Sint-Petersburg. Ik interpreteerde die "dingen" als de materialisatie van Boris' nachtmerries. De Idioot zit namelijk ook in zo'n ajuinvormige metalen kooi... en hij is natuurlijk de ultieme verpersoonlijking van Boris' angsten.

Publicatie: maandag 12 december 2005 om 10:06
Rubriek: Opera