Fausto in Essen

Goethes Faust heeft verschillende componisten geïnspireerd tot een opera, van Berlioz tot Gounod, of van Boito tot Busoni... maar de Fausto van Louise Bertin is waarschijnlijk bij velen een onbekende, ook voor mij.

Fausto (foto © Forster)

De Franse componiste Louise Bertin kan gesitueerd worden in het begin van de 19de eeuw. Ze heeft een viertal opera's gecomponeerd. Ze schreef zelf het libretto voor Fausto, maar aangezien het in 1831 in het Parijse Théâtre-Italien gecreëerd werd, werd het libretto in het Italiaans vertaald. De opera werd toen drie keer opgevoerd en verdween nadien voor bijna 200 jaar in de archieven van de Bibliothèque nationale de France, tot de snuisteraars van het Palazzetto Bru Zane de partituur opvisten en ze na een concertante opvoering in het Théâtre des Champs-Elysées ook op plaat zetten. En dit seizoen geeft de opera van Essen er ook een scenische opvoering van.

Wie de latere versie van Gounod kent, zal veel gelijkaardige scènes terugvinden bij Bertin. Ze heeft de opera opgedeeld in vier bedrijven, die elk ook een titel krijgen. In het eerste bedrijf - "La tentazione" - leren we de oude Fausto kennen die een pact sluit met Mefistofele en dankzij een toverdrank van een heks terug jong wordt. In het tweede bedrijf - "La felicità" - krijgen we de liefde tussen Fausto en Margarita te zien. In het derde bedrijf - "Il misfatto" - wordt Valentino, de broer van Margarita, gedood door Fausto. En in het laatste bedrijf - "La pena" - wordt Margarita ter dood veroordeeld wegens kindermoord, maar wordt gered terwijl Fausto in de hel verdwijnt.

Tatjana Gürbaca was verantwoordelijk voor de enscenering. Ik vond het niet haar beste realisatie. Zo ongeveer alles speelt zich af in de klinische omgeving van een ziekenhuis. Voor het eerste bedrijf is dat nog te begrijpen aangezien Fausto als een dokter wordt neergezet... wel een leuke vondst om Mefistofele te laten verschijnen als een van zijn patiënten die hij net geopereerd heeft. Het koor bestaat ook allemaal uit dokters en verplegers, wat bij de overgang naar de heksenscène (die ontaardt in een irrelevante orgie) verwarrend is. De rol van Catarina, de tante van Margareta, wordt via de boventitels veranderd in haar vriendin, waardoor er allerlei nodeloze inconsistenties ontstaan. Het gevecht met Valentino is redelijk goed gedaan, alleen worden badmintonraketten gebruikt waarvan de dodelijke impact toch iets minder is dan die van zwaarden.

Muzikaal is het een interessant werk, dat zeker een plaats in het repertoire verdient naast Berlioz en Gounod. Ik had verwacht dat de muziek iets van de indertijd populaire Rossini zou hebben, maar ik vond het eerder Mozartiaans klinken, zeker in de recitatieven. Mirko Roschkowski zong de titelrol. Zijn magistrale Lohengrin indachtig, had ik hoge verwachtingen... maar hij stelde zwaar teleur. De klank van zijn stem is nog altijd mooi, maar hij geraakt amper over de orkestbak (na de pauze lukte dat wel iets beter), waardoor hij ook interpretatief op de vlakte bleeft. De rol van Fausto was trouwens oorspronkelijk geconcipieerd voor een alt (wat ook zo te horen is op de Bru Zane-opname), maar werd voor de première in 1831 nog gewijzigd in een tenor. Mefistofele is bij Bertin eerder een Leporello-figuur met ook een paar komische momenten. Andrei Nicoara kweet zich goed van zijn taak met een mooi homogene basstem. Markéta Klaudová was een degelijke Margarita.

Kortom, zeker een werk dat het waard is om ontdekt te worden...

Publicatie: maandag 24 maart 2025 om 17:49
Rubriek: Opera