Il Grand' Inquisitor

Diepenbrock en Olivia Vermeulen in Zeist

Honderd jaar geleden overleed de Nederlandse componist Alphons Diepenbrock. En aangezien hij ook liederen gecomponeerd heeft, is dat voldoende reden om daar vandaag aandacht aan te besteden tijdens het Zeister Liedfestival.


Mengelberg, Mahler, Diepenbrock (foto © Stadsarchief Amsterdam)

Desalniettemin waren er bedroevend weinig Diepenbrock-liederen te horen in de drie liedrecitals die aan hem gewijt waren: slechts twee Duitse en twee Franse liederen, en zelfs geen enkel Nederlandstalig lied, terwijl er toch drie Nederlandse zangers geprogrammeerd stonden. Goed geprobeerd, maar een grandioos gemiste kans. Wat ze dan wél deden, was hem confronteren met zijn tijdgenoten.

De sopraan Selma Harkink en pianist David Bollen keken naar zijn Duitse tijdgenoten Mahler en Wolf. Van Diepenbrock zong ze Dämmernd liegt der Sommerabend en Der Abend. Bij het eerste lied is het moeilijk om de muziek van Brahms op dezelfde tekst uit je hoofd te houden, maar Der Abend is wel een potentieel interessant lied over hoe de avondlijke rust in de natuur vertrouwen in Gods bescherming oproept. Al die natuurschilderingen bieden talloze mogelijkheden aan de zanger, maar Harkink doet daar weinig mee. In de piano gebeurt er gelukkig wel een en ander, zoals kwinkelerende vogeltjes die doen terugdenken aan de nachtegaal uit Ablösung im Sommer die eerder te horen was. Harkinks sopraan klinkt vooral goed in haar lager register, maar haar schurende hoogte die soms ook vibratoloos lelijk wordt verstoort te vaak haar zanglijn. Pas op het einde van het recital, in een selectie liederen uit het Italienisches Liederbuch, is ze over de hele lijn genietbaar.

De bariton Daniël Hermán Mostert en pianiste Sofia Vasheruk gaan de Franse toer op en zetten Diepenbrock tegenover Fauré, Debussy en Chausson. Recueillement heeft een Debussiaans impressionistische pianopartij, die door Vasheruk heerlijk transparant gespeeld wordt. Het bekende Verlaine-gedicht Mandoline werd ook door Diepenbrock getoonzet. Het is een virtuoos nummer voor zowel de pianist als de zanger. Mosterts beschikt echter niet over de vocale flexibiliteit om die coloraturen op een correcte manier uit te voeren. Een mooi gedragen lied zoals Faurés Les berceaux ligt hem bijvoorbeeld beter, al klinkt hier zijn forte dan weer geforceerd. De piano sprankelt dan weer wel... en dat is misschien de ontdekking van deze dag. Ik was zeer onder de indruk van Vasheruk. Zelfs in de baritonversie laat ze de sterretjes in Clair de lune (Fauré) of Nuits d'étoiles (Debussy) mooi flikkeren. In de Debussy-versie van Mandoline hoor ik voor een keer ook de plukkende snaren in de linkerhand, of het opgewonden gefladder van de vlinders in Chaussons Les papillons.

Vincent Kusters behoort tot één van de veelbelovende jonge Nederlandse liedbaritons. Gisteren heeft hij bijvoorbeeld samen met zijn vaste pianist Charlie Bo Meijering - terecht - het "Young Artist Platform" gewonnen. In de reeks Diepenbrock-recitals gooien zij het over een andere boeg: geen enkel Diepenbrock-lied, maar wel andere liederen van Nederlandse componisten waarbij de volledige 20ste en 21ste eeuw afgedekt wordt. Daar zaten toch een paar opmerkelijke namen tussen, zoals Willem Mengelberg met bijvoorbeeld Und wüssten's die Blumen waarin hij quasi-consequent het tegenovergestelde van Schumann doet, of Robert Holl met een spannende toonzetting van Schweigen op een Trakl-gedicht. Ze hebben toch één Nederlandstalig lied gekozen, Voor ik slaap dat Max van Platen recent voor Kusters geschreven heeft... een extreme partituur waarbij de baritonstem in contrast staat tot de piano die zich vooral in de bovenste twee octaven van het klavier beweegt.


(foto © Felix Broede)

Het laatste - niet Diepenbrock-gerelateerde - recital van de dag werd verzorgd door mezzo Olivia Vermeulen en Jan Philip Schulze. Vorig jaar hebben ze de CD Dirty Minds opgenomen. Een selectie met liederen over sensualiteit, seks en erotiek brachten ze nu live. Ik moet zeggen dat die CD me niet echt kon overtuigen met te wisselvallige vertolkingen. Maar in levende lijve is dat helemaal anders, ondanks de naweeën van een verkoudheid.

Ze springt vlot van Schubert (Heidenröslein) en Purcell (een kleurrijke Man is for the woman made) naar Schoenberg (het ongegeneerd dubbelzinnige Der genügsame Liebhaber) en Eisler. Voor sommige liederen zoals Eislers Lied eines Freudenmädchens past ze haar zangstijl aan naar een croonende cabaretstijl. Maar er zitten ook "serieuze" liederen in haar keuze. De sensuele Trois Chansons de Bilitis konden me echter minder overtuigen: het verwachte Mélisande-effect - zeker in La chevelure - bleef uit.

Voor de bisnummers bleven ze uiteraard in dezelfde stijl. De renaissance-componist Thomas Morley probeert met Will you buy a fine dog dildo's te verkopen, en Vermeulen geeft Cole Porters My Heart Belongs to Daddy een incestueuze ondertoon. Voor wie dit recital ook eens wil meemaken... volgend jaar komen ze naar deSingel met dit programma.

Publicatie: zaterdag 23 oktober 2021 om 20:58
Rubriek: Liedrecital