Christiane Karg in deSingel

Op 13 september 1819 werd Clara Wieck geboren, 21 jaar later trouwde ze met Robert Schumann. Als componiste van vooral kamermuziek stond Clara Schumann altijd in de schaduw van haar man en ook nu nog horen we haar muziek maar met mondjesmaat. Ter gelegenheid van haar 200ste verjaardag probeert deSingel de balans een beetje terug in evenwicht te brengen.

(foto © Gisela Schenker)

De Clara Schumann-dag begon met de film "Geliebte Clara". Jozef De Beenhouwer en het Trio Khaldei speelden in de loop van de namiddag twee concerten met kamermuziek van Clara Schumann. Voor het avondconcert hadden ze Christiane Karg en Malcolm Martineau uitgenodigd om haar liederen uit te voeren. Clara Schumann heeft een dertigtal liederen gecomponeerd, een groot deel daarvan stonden op het programma en traden in dialoog met liederen van de twee belangrijkste mannen in haar leven: Robert Schumann en Johannes Brahms. In elke helft stond telkens één van haar "cycli" centraal met het Opus 13 voor en de Jucunde-liederen na de pauze.

Het programma was min of meer opgebouwd volgens een biografische lijn. Het Robert-deel begon met Seit ich ihn gesehen en eindigde met Nun hast du mir den ersten Schmerz getan. De liederen ertussen waren een soort alternatieve Frauenliebe und -leben waarbij Christiane Karg in de huid van Clara kroop. En net zoals de protagonist van Frauenliebe in Schumanns cyclus terugkijkt op haar leven en liefde, kijkt Clara/Karg ook terug op haar leven met Robert. Karg en Martineau gaven dan ook een weemoedige vertolking van deze liederen.

Christiane Karg is de perfecte liedvertolkster met een heldere dictie, een mooie sopraan die over haar volledige bereik moeiteloos egaal klinkt, een natuurlijke voordracht en vooral een intelligente tekstvertolking. Het slot van Roberts Widmung - "du hebst mich liebend über mich, mein guter Geist, mein bessres ich" - was een moment van beheerste extase, dat overging in een ontroerende Liebst Du um Schönheit. Sie liebten sich beide werd een miniatuurscène uit het leven van Robert en Clara. Het onvervuld verlangen van Die Lotusblume was de perfecte inleiding op Ihr Bildnis, de iets dramatischere eerste versie van het Heine-gedicht dat ze zou herwerken als het eerste lied van Opus 13.

Met het eerste lied van het tweede deel, Clara's Oh weh' des Scheidens, das er tat, blijven we nog even in de sfeer van het laatste Frauenliebe-lied. Maar met een Scherzo (opus 2/3) komt Johannes Brahms op stormachtige wijze in Clara's leven. Christiane Karg bleef tijdens Martineaus solomoment volledig in karakter, klaar voor een tweede deel van een recital dat in een volledig andere sfeer baadde met onder andere een spannende uitvoering van Clara's Lorelei.

We zullen waarschijnlijk nooit het fijne weten van haar relatie met Brahms maar zijn liefde voor haar is wel duidelijk, wat ze illustreerden met zijn ongebreidelde liefdesverklaring Liebe und Frühling II. Ik wist niet dat Clara ook een versie gecomponeerd had van Das Veilchen, even mooi als Mozarts bekendere toonzetting, wat een repliek kreeg van Brahms' An ein Veilchen. De Jucunde-Lieder behoren tot de laatste liederen die ze gecomponeerd heeft en zijn vooral op pianistiek vlak een stuk inventiever, waarbij Martineau een parallelle wereld evoceert in Das ist ein Tag, der klingen mag of even virtuoos mag zijn in O Lust, o Lust. Clara neemt met Die gute Nacht, die ich dir sage afscheid van Brahms.

Het was een prachtige avond met een recital dat ik tot de top vijf van de liedrecitals van dit jaar reken. Het werd dan ook nog eens afgesloten met een passend bisnummer: Robert Schumanns Zum Schluss, het laatste lied uit zijn huwelijkscadeau aan Clara... Myrthen.

Publicatie: zondag 1 december 2019 om 10:18
Rubriek: Liedrecital