Benjamin Appl in Hohenems
Als je het recitalprogramma van Benjamin Appl en Graham Johnson oppervlakkig bekijkt, dan zie je een reeks onsamenhangende liederen met Schubert-hits en een paar onbekendere liederen. Schijn bedriegt...
foto © Schubertiade
De verbindende factor tussen al de liederen zijn de dichters. Zoals bekend heeft Schubert veel gedichten van zijn Oostenrijkse vrienden getoonzet. Dat weerspiegelt zich in talloze recitalprogramma's en CD-opnames van het type "Schubert im Freundeskreis", al is het maar omdat je er dan ook een politieke context aan kan verbinden. In hun programma voor de Schubertiade richtten Appl en Johnson hun blik echter naar het noorden en dan in het bijzonder naar de Duitse dichters die Schubert geïnspireerd hebben. Die blijken uit alle hoeken van Duitsland te komen en dus bedachten ze een ronde van Duitsland - "Eine Dichterreise im Grünen" - oftwel een reis van Mecklenburg-Vorpommern via de meeste Bundesländer in tegenwijzerzin naar Berlijn.
Alhoewel het een origineel uitgangspunt is, blijft het een kaleidoscopisch programma waarin van de hak op de tak gesprongen wordt. Graham Johnson brengt wel wat eenheid in de voorstelling door bij de overgang van de ene naar de andere deelstaat de natuurwandeling expliciet te maken door fragmenten uit Das Wandern en Das Lied im Grünen te spelen. Terwijl wandelt Appl rond de piano naar een standaard om een blad om te slaan naar het volgende heraldische schild van de betrokken deelstaat. Maar dit programma is vooral een excuus om ongegeneerd te genieten van een paar meesterlijke Schubertliederen.
Benjamin Appl leek aan het begin van de avond nog niet helemaal opgewarmd, met een paar genepen hogere noten. Johnson maakte het hem ook niet gemakkelijk door bij Auf der Bruck met een hele cavalerie door Niedersachsen te trekken. Maar met Hölty's An den Mond hoorden we Appls honingzoete bariton. Goethe stond twee keer op het programma, één keer als dichter uit Hessen (geboren in Frankfurt) en één keer als dichter uit Weimar in Thüringen. Ganymed was opvallend problematisch. Het behoort tot het ijzeren liedrepertoire, maar toch vergat Appl een keer de tekst (en verving dat door eigen dichtkunst) en begon ietwat overmoedig aan de laatste "alliebender Vater" waardoor hij halverwege Va-ter extra lucht moest tanken.
Als slot van het eerste deel gaf hij wel een overweldigende vertolking van Prometheus vol sarcasme, maar ook nederigheid tegenover de goden. Zijn stem was ondertussen op kruissnelheid en het tweede deel van de reis verliep zonder pannes, te beginnen in Baden-Württemberg met Jacobi's Am Tage Aller Seelen in een aangrijpende uitvoering. Via Thüringen belandden we in Sachsen-Anhalt, de deelstaat van Wilhelm Müller, met onder andere Der Lindenbaum als een mini-Winterreise. Met Rellstab en diens Schwanengesang-Abschied eindigen we in Berlijn en kijkt Appl nog eens terug op de reis die hij ondernemen heeft.
Deze reis voerde ons door negen van de zestien deelstaten. Ik had eigenlijk ook Der Wanderer van Schmidt von Lübeck of een Claudius-lied verwacht om zo ook Schleswig-Holstein en hanzestad Hamburg te bezoeken. De grote afwezige was echter Sachsen. Ik heb eens de dichterlijst overlopen en vind inderdaad weinig dichters uit die deelstaat. Maar het opgewekte Hänflings Liebeswerbung van Kind of Das Heimweh van Winkler hadden misschien een paar van de zes Goethe-liederen kunnen vervangen.
De avond werd afgesloten met twee bisnummers. Ik had de twee liederen verwacht die Johnson als tussenspelen gebruikt had. We kregen wel een prachtige uitvoering van Das Wandern, maar voor het laatste bisnummer kwamen ze uit bij Weense Seidl en Die Taubenpost.
Publicatie: zaterdag 4 mei 2019 om 09:09
Rubriek: Liedrecital