Verdi Requiem in het PSK

De dirigent Teodor Currentzis toert momenteel doorheen Europa en omstreken met Verdi's Messa da Requiem. Vandaag maakten ze een tussenstop in het PSK, dat voor de gelegenheid nog eens stampvol zat.

Zarina Abaeva

Currentzis dirigeerde zijn orkest MusicAeterna en het koor van de Perm Opera. Het eerste dat opviel is dat het orkest recht staat terwijl ze spelen, en het tweede dat alle leden van het orkest en het koor identiek gekleed zijn in een zwarte pijen.

Verdi wordt soms verweten dat hij een opera-Requiem gecomponeerd heeft. Vanaf de eerste noot lijkt Currentzis die stelling te willen ontkrachten. Het pianississimo-begin kon amper stiller geklonken hebben. Ook het koor volgt hem daarin. Enkel voor de inzet van "... et lux perpetua" is er een klein aanzwellen van de klank, die snel terugkeert naar piano. Het is eigenlijk wat je van een dodenmis zou verwachten. Maar heel het openingskoor is exemplarisch voor Currentzis' benadering van het werk. Er zijn natuurlijk de fortissimo-momenten van het "Dies irae" en de speciale effecten tijdens het "Tuba mirum" als hij extra trompetten opstelt op het eerste balkon en ze zo in dialoog laat treden met de trompetten in het orkest. Maar het is het beheerste piano dat het grootste deel van de uitvoering domineert... de obligate GSM-begeleiding van het "Agnus Dei" niet te na gesproken.

Tijdens het "Kyrie" stellen de vier solisten zich voor. De Amerikaanse tenor René Barbera zet klein in, Tareq Nazmi laat een ronde en zwarte bas horen, bij Zarina Abaeva valt aanvankelijk haar Slavisch vibrato op, Hermine May zingt met een kleinschalige mezzo.

Het duurt even vooraleer de motor van Barbera echt aanslaat. Het "Ingemisco" wordt weggezongen zonder echt mezza voce en geen bijster mooi forte op het einde. Maar vanaf het "Hostias" zingt hij wel goed piano en met Verdiaanse italianità. Nazmi zingt "Confutatis maledictus" met een homogene cello-klank en een mooi legato. In zijn versie van het "Hostias" laat hij een iets betere triller horen dan zijn collega. De Roemeense mezzo blijft heel de opvoering de zwakke schakel van deze bezetting. Haar stem projecteert niet zoals je van een Verdi-mezzo zou mogen verwachten, de hoge noot van "Liber scriptus" zat niet helemaal juist en heel haar vertolking blijft aan de vlakke kant.

Haar stem harmonieert wel mooi met die van Abaeva, zoals bijvoorbeeld in "Recordare, Jesu pie". Abaeva is echter geboren om hoge zwevende noten te zingen, die prachtig uitstijgen boven het koor en orkest in het slot van het "Lacrymosa". Het paradestuk van de sopraan is uiteraard het "Libera me". Ze plukt weer zo'n hoge noot uit het niets bij "Requiem aeternam", maar het is hier ook dat ze tegen haar limieten botst en slechts moeilijk boven het tutti-orkest en -koor uitkomt zoals een grote spinto wel zou kunnen. Het Russische koor is wel indrukwekkend over de hele lijn. Niet alleen tijdens het openings-Requiem, maar ook als ze haast fluisterend aan het "Libera me" beginnen. En de klank van de bassen tijdens "Pie Jesu Domine" was om bij weg te smelten...

Publicatie: donderdag 28 maart 2019 om 23:00
Rubriek: Oratorium

Reacties

Tristan (maandag 1 april 2019 om 18:20)

Er is een verschil tussen robotmatig en doen wat de partituur zegt zonder je ego boven de muziek te plaatsen. Ik zal niet in detail gaan hier, maar elk muziekstuk heeft een tempodramaturgie, waarbinnen je uiteraard interpretatorische vrijheden kan nemen. Als je die tempodramaturgie niet aanvoelt, en je zangers bovendien niet laat ademen, tja...maar goed. Ik ga Margo’s blog niet gebruiken voor muziekanalyse :) geniet gerust van Theodor, ik hou het bij Harnoncourt, C. Davis, Böhm, Philippe Jordan ;)

Sven De Boeck (maandag 1 april 2019 om 09:58)

Moest elke dirigent exact doet wat er op de partituur staat, dan hadden we bij wijze van spreken aan 3 opnames genoeg. En jij weet best dat zelfs eenzelfde dynamiek nooit 2 keer hetzelfde is, interpretatie is er altijd. En iemand met zo'n finesse een charletan benoemen …Zeg dan gewoon dat je niet akkoord bent met zijn aanpak. Ik persoonlijk vindt al die oubollige opnames van Böhm en co vooral zeer saai. Ongetwijfeld zeer goede muzikanten maar mijn ding niet. Ik vind dat die modernere dirigenten gewoon meer finesse en geraffineerdheid aan de dag leggen, uiteraard geholpen door een zeer gedetailleerde opname. Dat is nu éénmaal het voordeel van deze tijd. Als we het dat toch over partituren hebben: als een componist een instrument voorschrijft wil ik dat ook kunnen horen, en niet horen verdrinken in het sonische moeras van een jaren '50 opname...

Tristan (vrijdag 29 maart 2019 om 18:46)

Ik heb dit Requiem natuurlijk niet gehoord, maar nadat ik zijn Mozart-opnames hoorde, categoriseer ik hem bij gehypte charlatans die graag anders doen om anders doen, en wat Mozart betreft zeker niet doen wat de partituur zegt

Kris Cornelis (vrijdag 29 maart 2019 om 16:40)

Currentzis werkt nogal veel projectmatig. Zeer veel repetities voor 1 werk. Hij teert niet op de "routine-kennis en -kunde" van een orkest.
Wat zijn aanpak van ritmes en contrast zacht luid, specifiek in dit Requiem van Verdi betreft, is hij wel niet de eerste. Qua ritme moet ik soms denken aan de versie van het Requiem van Janos Ferencsik of Carlo Maria Giulini, of de jonge Abbado (Rome, 1973, met piepjonge Pavarotti (zeer mooi "Ingemisco")), qua contrast zacht luid aan Karajan.
Heeeeel groot orkest gisteren (9 contrabassen, 12 celli,...), maar zoals al eerder gezegd hier, zijn piani zijn indrukwekkend. Ook het piano zingen van de solisten heeft mij ontroert. Hoog piano zingen... mooi. En dat konden zeker de tenor en de sopraan.
Een van de betere concerten van dit seizoen, zonder twijfel.

Sven De Boeck (vrijdag 29 maart 2019 om 12:58)

Spijtig dat ik dit gemist heb. Die gehypte dirigenten zijn niet altijd zo fantastisch als men ze voorstelt maar voor Currentzis is er geen superlatief te veel. Zijn Nozze-opname is gewoon de allerbeste opname ooit: die Finale (Contessa perdona) is gewoon zo zo immens mooi en ontroerend. Mijn andere Nozze-opnames worden nooit meer opgezet! :)

Dirk Vermassen (vrijdag 29 maart 2019 om 10:11)

Inderdaad een krachtige uitvoering, en diepgaande belevenis. Net door soms heel stil te laten spelen of zingen houdt Currentzis de aandacht van het publiek vast; ook op het einde trouwens, waar hij secondenlang het applaus kan tegenhouden.

Maar waarom zadelt Klara ons vooraf op met een compleet overbodige en betuttelende presentatie ? Voor sommige mensen in het publiek zou een korte inwijding in de codes van een klassiek concert nuttiger zijn. Voor mijn buren bijvoorbeeld, die meer met elkaar bezig waren dan met de muziek, commentaar gevend, elkaar knuffelend, in verheven extase naar elkaars smoel starend, diverse vormen van omstrengeling uitproberend. Toen ik hen mijn ongenoegen kenbaar maakte, keken ze mij heel verwonderd en zelfs uitdagend aan. Een vriend van mij, die een tiental stoelen van mij zat, had net dezelfde ervaring. Laten we hopen dat dit geen trend wordt.