La damnation de Faust in Parijs

Berlioz' interpretatie van de Faustlegende staat weer op het programma van de Opéra Bastille. Het betreft de herneming van La damnation de Faust in een productie van Robert Lepage van 2001. Afgezien van Jennifer Larmore is het een volledig nieuwe bezetting met drie Amerikanen in de drie hoofdrollen.

De hoofdrol werd gezongen door Paul Groves. Hij is een goede Faust, die perfect Frans zingt. Zijn heldere voorwaartse stem draagt ook heel mooi. Maar hij heeft toch problemen met de zwaardere delen van de rol. Vooral "Nature immense" was op de rand en daarin kwam hij op de cruciale momenten kracht tekort. Maar afgezien van die paar mindere momenten, was het toch een voorbeeldige uitvoering.

Minder voorbeeldig was Jennifer Larmore. Haar Frans is behoorlijk, zonder uitzonderlijk te zijn, en bij momenten onverstaanbaar. Ze doet ook niets met de tekst. Er zaten nauwelijks nuances in haar "Chanson gotique". Als ze op het einde van dat lied inslaapt, merk je daar niets van. De herhaling van het begin, terwijl ze langzaam wegdommelt, wordt op dezelfde manier doorgezongen als het voorgaande. "D'amour l'ardente flamme" was even saai.

Samuel Ramey heeft van duivelsrollen zijn handelsmerk gemaakt... en Berlioz' Méphisto hoort daar uiteraard ook bij. Ik had Ramey nooit eerder live gehoord, maar ik heb toch de indruk dat zijn stem niet meer is wat ze ooit geweest moet zijn. Hij is nog altijd indrukwekkend, maar hij klinkt wat droog en bloeit nooit echt open. Er begint zich ook een wobble af te tekenen, waardoor zijn "Chanson de la puce" niet echt overtuigde. "Voici des roses" - volledig mezza voce gezongen - was dan weer wel geslaagd. En zijn vertolking ging crescendo met een schitterende "Sérénade".

La damnation de Faust zijn verschillende taferelen die geen echte dramatische lijn volgen en dat werd door Berlioz ook op die manier geconcipieerd. Dit fragmentarisch karakter werd ook doorgetrokken naar het scènebeeld. Een eenheidsdecor vult de volledige hoogte van de proscenium met een stelling van vier verdiepingen hoog. De vierkanten vakjes die zo ontstaan kunnen kamertjes voorstellen - zoals Fausts studeerkamer of Marguerites slaapkamer - of een doorlopend loopvlak voor bijvoorbeeld de Hongaarse Mars en de balletten.

Er wordt uitbundig gebruik gemaakt van videoprojecties. Soms zijn die zuiver illustratief: zoals een houten schutting die afbrandt tijdens "D'amour l'ardente flamme" of een herfstbos tijdens "L'invocation à la nature". Maar de videobeelden worden ook ingezet als onderdeel van de actie. De Hellenrit wordt uitgebeeld met schokkerige schaduwen van de paarden Vortex en Giaour, bereden door Faust en Méphisto... een beeld dat me aan de films van Muybridge deed denken. En bij de beelden van in het water springende en zwemmende figuren tijdens Fausts droomscène dacht ik spontaan aan "Five Angels for the Millenium" van Bill Viola.

De vraag is natuurlijk of dit allemaal "werkt"; wat mij betreft... niet echt. Ondanks het eenheidsdecor en de videobeelden die voldoende afstand scheppen om de geestelijke leefwereld van Faust te vertolken, kwam het net iets te versnipperd over.

Publicatie: vrijdag 28 mei 2004 om 14:34
Rubriek: Opera