José Van Dam in de Munt

Gisteren werd letterlijk de rode loper uitgerold op het podium van de Munt voor het laatste optreden van José Van Dam. Na zijn afscheidsproductie Don Quichotte gaf hij ook nog een afscheidsconcert met het Muntorkest onder leiding van Marc Soustrot.

De aanleiding was uiteraard zijn 70ste verjaardag (alhoewel die pas op 25 augustus valt), zijn 50 jaar carrière en vooral zijn 30 jaar in de Munt. Voor de gelegenheid heeft de Munt een mooi programmaboekje gemaakt met glanzende foto's van zijn grootste rollen. In dat programmaboekje vinden we ook een overzicht van zijn Munt-carrière en daaruit blijkt dat die - weliswaar summier - een stuk eerder begonnen is dan 1981 toen Gerard Mortier hem terug naar de Munt haalde. In 1971 zong hij al Leporello en in 1976 Don Giovanni.

Deze twee rollen stonden ook op het programma van zijn afscheidsconcert met Leporello's Cataloogaria en Don Giovanni's Champagne-aria. Voor Là ci darem la mano kreeg hij repliek van Sophie Karthäuser, die ook een schitterende Susanna zong met Deh vieni, non tardar.

Zoals dat gaat bij dergelijke gelegenheden, werd José Van Dam tussendoor uitgebreid bewierookt door Peter De Caluwe, Bernard Foccroule (via een brief, hij kon er zelf niet bij zijn) en Gerard Mortier. In het geval van José Van Dam zijn er geen overdreven superlatieven en ze passeerden dan ook allemaal de revue.

Naast Mozart mocht Verdi niet ontbreken op het programma... met de twee monologen van Falstaff en zijn nog steeds hartverscheurende monoloog van Filips II.

Een andere pijler van zijn carrière is Wagner. Zijn grote rollen - Holländer, Amfortas, Sachs - liggen waarschijnlijk niet meer binnen zijn mogelijkheden en werden dan ook achterwege gelaten. Het Wagner-gedeelte begon met de Lohengrin-ouverture. Daarna volgde de Walküren-Ritt waarbij een deel van zijn studentes aan de Muziekkapel de Hojotoho's de zaal inslingerden, terwijl hij goedkeurend toekeek vanuit de koninklijke loge.

Hij besloot het concert met Wotans Abschied... een rol die hij nooit gezongen heeft. Ik kan enkel betreuren dat de plannen die Foccroule een tiental jaren geleden had om een Ring te bouwen rond een Wotan van José Van Dam nooit uitgevoerd werden. Daarna volgden nog rozen, cadeautjes en een laatste bisnummer... Une puce gentille.

Ik ga ondertussen bijna 20 jaar naar de Munt en al die tijd was José Van Dam elk seizoen weer een vaste waarde in de programmatie. Met dit concert voelt het alsof een hoofdstuk definitief afgesloten wordt en de laatste band met het verleden verbroken is.

Maar gelukkig zijn er nog zijn opnames. Zijn meest recente dubbel-CD is net verschenen bij cypres, "30 years at la monnaie / de munt", met live-opnames van de Munt uit vooral de eerste 20 van die 30 jaar. Gisteren mocht hij er nog een "diapason d'or" voor ontvangen.

Publicatie: maandag 24 mei 2010 om 08:23
Rubriek: Concert