Julian Prégardien in Frankfurt*

Voor mijn derde Winterreise deze week - of eerder Schuberts Winterreise van Hans Zender - trok ik vandaag virtueel naar Schauspiel Frankfurt. Het Ensemble Modern, dat in 1993 ook de creatie van deze versie verzorgde, begeleidde er Julian Prégardien onder leiding van Daniel Cohen.

Deze Winterreise is uiteraard een speciaal geval. Niet voor niks betitelde Zender het als "eine komponierte Interpretation" waarin hij vrij ver gaat in zijn interpretatie. Dat zie en hoor je in de eerste plaats in de orkestratie. Naast de "normale" instrumenten vinden we in het ensemble ook minder gebruikelijke instrumenten als een accordeon, een gitaar, twee windmachines en zelfs twee melodika's terug... en uiteraard een hele batterij percussie.

Al die instrumenten worden gebruikt om allerlei kleuren te bedenken, die weinig aan de verbeelding overlaten. Als een ouverture schuifelt de muziek door de sneeuw tot de strijkers de muziek van Gute Nacht inzetten. Halverwege krijgen we een postkoetsintermezzo, om finaal te eindigen met Der Leiermann waarvan de orkestratie niet zou misstaan in een spaghettiwestern ala Ennio Morricone. De melodika's maken Der Lindenbaum tot een volks kinderliedje, Täuschung klinkt als Wiener Schrammel-dansmuziek. In Frühlingstraum zorgen harp en strijkers voor de dromerige pastorale sfeer, terwijl blazers de nachtmerrie onderstrepen.

Zeker voor wie Schuberts Winterreise goed kent en de Zender-versie nog nooit gehoord heeft, is het een ontdekkingstocht om bijvoorbeeld de klarinet in de kraai te herkennen en zijn "gezang" in de krassende violen. Er gebeurt zoveel in het orkest, dat de tekst naar de achtergrond geduwd wordt. Ik ga ervan uit dat Zender ook de interpretatie voor de zanger heeft uitgeschreven, waardoor Prégardiens vertolking nooit een eigen gezicht krijgt. De pure zang wordt ook afgewisseld met soms een paar gesproken fragmenten of een streepje "Melodram" in bijvoorbeeld Wasserflut, al dan niet met gewijzigde en afwisselende tempi zoals in Die Post of Der stürmische Morgen.

Emotioneel wordt ik door deze versie (tot nu toe) nooit geraakt, maar wie deze uitvoering ook eens wil horen, kan daarvoor nog terecht op de website van Ensemble Modern.

Publicatie: woensdag 10 februari 2021 om 21:44
Rubriek: Concert