Die Vögel in München*

Ondertussen is de opera van München al weer gesloten voor het publiek. Maar de première van Die Vögel kon begin deze maand wel doorgaan voor een publiek van amper 50 personen. De voorstelling werd echter ook gefilmd en is nu ook online beschikbaar.

Nachtigall, Ratefreund, Hoffegut

Die Vögel werd exact 100 jaar geleden gecreëerd in München en het is dan ook logisch om net dit jaar deze partituur vanonder het stof te halen... alhoewel er eigenlijk geen stof zou mogen op liggen. De componist Walter Braunfels schreef zelf het libretto, gebaseerd op de gelijknamige komedie van Aristophanes. Je zou het een allegorische vertelling kunnen noemen van twee mensen, Ratefreund en Hoffegut, die in het Vogelrijk terechtkomen. Ze overtuigen de vogels om een stad te bouwen en de confrontatie met de goden aan te gaan. Maar Zeus ontketent een storm en verwoest de stad. De opera kende een groot succes tot hij door de nazi's in de schuif "Entartete Kunst" gestoken werd... en daar is hij de laatste decennia niet al te veel uitgeweest. Ikzelf heb de opera nog maar één keer eerder gehoord, meer dan 20 jaar geleden in Keulen.

Frank Castorf is in de operawereld vooral bekend van zijn veelbesproken Ring-enscenering in Bayreuth. Met Die Vögel weet hij ook niet veel aan te vangen. Hij maakt allerlei associaties die nergens op slaan, zoals zinloze verwijzingen naar Hitchcocks "The Birds". Ratefreund en Hoffegut beginnen in smoking, maar eens Ratefreund de smaak van de macht te pakken heeft, wordt hij uiteraard een nazi-officier. Om een of andere reden vond Castorf het ook een leuk idee om alle vogels op het einde van het eerst bedrijf in te pakken in plastiekfolie. Dat knettert alsof een hele zaal tegelijkertijd stilletjes probeert om een hoestbolletje uit te pakken. Alles speelt zich af in een ongeïnspireerde stalen constructie op een draaiplateau met onder andere een oplegger met vrachtcontainer "Prometheus Cargo". Adriana Braga Peretzki heeft zich daarentegen wel kunnen uitleven om een collectie originele vogelkostuums te ontwerpen.

Maar gelukkig is er de muziek, uitgevoerd onder leiding van Ingo Metzmacher. In de jaren 1920 zitten we in het operatijdperk van Richard Strauss en Alban Berg, maar ik hoor in deze muziek toch eerder een volgeling van Wagner. Zo is er de rol van Prometheus, indrukwekkend gezongen door Wolfgang Koch, die wel een kruising van Alberich en Fafner lijkt. Bij Ratefreund moet ik dan weer aan Beckmesser denken, hier mooi neergezet door de bariton Michael Nagy. De rol van de lyrische Hoffegut werd vertolkt door Charles Workman, zeer overtuigend ondanks een paar kleurloze hoge noten. Maar ik was vooral gecharmeerd door Caroline Wettergreen die de Nachtigall zong met een hartverwarmende sopraan.

Publicatie: woensdag 11 november 2020 om 16:59
Rubriek: Opera