L'Incoronazione di Poppea in De Munt

Historisch gezien komt de plot van Monteverdi's L'Incoronazione di Poppea ergens na Handels Agrippina, een opera die door dirigent René Jacobs en regisseur David McVicar al twee keer in de Munt te zien was. Met "Poppea" wordt uit eenzelfde vaatje getapt, maar met minder succes.

Monteverdi zit zeker niet in mijn top tien van favoriete componisten omwille van zijn overwegend "parlar cantando" wat bij mij al snel allerlei geeuwreflexen opwekt. Bij het begin van de voorstelling vreesde ik al het ergste. De volledige eerste scène was van een tergende en langdradige traagheid. De oorzaak daarvan is echter niet alleen bij Monteverdi te zoeken, maar ook bij de zangers... en dan vooral bij de Poppea van Carmen Giannattasio. Ze heeft een slaapverwekkende en totaal oninteressante stem. Als je je Poppea voorstelt als een ambitieuze vrouw die alles in het werk stelt en desnoods zelfs over lijken gaat om haar doel - keizerin worden - te bereiken, dan komt deze zangeres zelfs niet in de buurt van wat een Poppea zou kunnen zijn.

De twee zangers die ook al in Agrippina meezongen spelen hier weer dezelfde rol. Malena Ernman springt weer rond als een overactieve, coke-snuivende Nero, maar ze is vocaal minder interessant dan vroeger. Ze klinkt soms zelfs wat contratenorachtig. De contratenor Lawrence Zazzo (Ottone) vond ik dan weer saai met een beperkt dynamisch en kleurenspectrum. Antonio Abete zingt constant met een verwrongen gezicht, maar heeft niet de echte basnoten voor Seneca.

Wat mij betreft sprong er maar één stem echt uit... en dat was Marie-Claude Chappuis als Ottavia, de toekomstige ex van Nero. Haar lamento in het eerste bedrijf was van een indrukwekkende intensiteit, net zoals haar afscheidsaria in het laatste bedrijf. Zij was zowat de enige die een echt karakter neerzette en daar McVicar niet voor nodig had. Bijna even gevarieerd zong Amel Brahim-Djelloul. Ze toont alle facetten van haar stem in de rol van de als hip-hopper rondhuppelende Valetto - die je zo een draai om zijn oren wil geven voor de manier waarop hij zich tegenover Seneca gedraagt. Ze zong ook op een mooie manier de rol van Amore (geblinddoekt en met een stok).

Naast al dat serieus volk, zitten er ook nog een paar buffo-rollen in voor de twee voedsters. En hier haalt McVicar alle voor de hand liggende clichés en grappen boven... van de in peignoir met konijnenpantoffels rondsloffende Arnalta (de tenor Thomas Michael Allen), die in de slotscène terugkeert als Dame Edna Everage, tot Marie-Nicole Lemieux als de Nutrice van Ottavia die kortgerokt en met een spagaat de zaal op haar hand krijgt.

Publicatie: vrijdag 24 maart 2006 om 19:47
Rubriek: Opera

Reacties

Nico Deloddere (woensdag 29 maart 2006 om 00:21)

Het is natuurlijk een kwestie van smaak, maar 'Poppea' een oersaaie opera noemen, dat wil ik toch wel tegenspreken. Ik vind deze opera één van de absolute meesterwerken, in de orde van 'Rigoletto', 'Elektra', 'Parsifal', 'Don Giovanni', ... en andere van mijn favoriete opera's. Op geen enkele manier vind ik de opera's van Monteverdi minderwaardig aan die van Verdi, Puccini, Wagner of Strauss. Integendeel, Monteverdi's opera's lijken wel uit het niets ontstaan. Voor mij bevat 'Poppea' van de meest sensuele muziek die ooit is geschreven, in het bijzonder in de vier grote Poppea-Neroduetten . En de twee grote monologen van Ottavia zijn van het meest dramatische en aangrijpende dat opera te bieden heeft. Alle andere personages hebben ook hun 'moment de gloire', wat in de enscenering van McVicar duidelijk bleek.
Deze muziek vraagt echter meer luisterinspanning en 'ontdooit' niet zo snel als de grote romantische opera's. Je hebt echter een absolute topcast nodig om alles tot zijn recht te laten komen, en die was er in de productie van de Munt niet.
Ik heb verschillende opnames van deze opera, en geen enkele is ideaal al heb ik een lichte voorkeur voor die van Gardiner. Ideaal is de Poppea van Donath (Harnoncourt), de Nero van Hanchard (Gardiner), de Seneca van Schopper (Jacobs), de Ottavia van Von Otter (Gardiner), de Ottone van Esswood (Harnoncourt), de Drusilla van Galli (Garrido), ... Het is een onuitputtelijk werk dat ook in elke opname nieuwe facetten laat zien.
Zo hebben de vrij recente Monteveri-opnames van Garrido inderdaad gezorgd voor weer een nieuwe manier om Monteverdi te benaderen. Er is een tijd geweest dat men Händelopera's ook als heel repetitief en saai beschouwde, maar dat ligt al een tijdje achter ons dankzij dirigenten zoals Minkowski, Christie en Jacobs en regisseurs zoals Carsen en McVicar.
Ik denk dat Monteverdi's opera's nu op dezelfde manier opgang aan het maken zijn.
Nico

Tristan Faes (dinsdag 28 maart 2006 om 23:06)

Sven, ik zeg het nog eens: wend je tot de Monteverdi-opnames van het label K617 met Gabriel Garrido, en je zal versteld staan, en hopelijk niet meer hetzelfde zeggen...Voor een luisterend oor is dit, in dergelijke opnames, vurige en boeiende muziek.
Groetjes

Sven De Boeck (dinsdag 28 maart 2006 om 07:15)

Uiteraard heeft Monteverdi-opera met rethoriek te maken. Het is als het ware gezongen toneel. Vergelijk met de doodsaaie ellenlange recieten die voorkomen in Vivaldi-en andere opera seria's.

Maar het is niet verwonderlijk dat dit soort van opera snel verlaten wordt voor echt 'muziek'drama.

Waarom is Händel bv. toch genialer dan Vivaldi ? Omdat hij als één van de eerste opera seria-componisten beseft, heeft dat die secco-recieten tot het min. moesten beperkt worden om een interessante muzikale tekening te krijgen.

Ik kan begrijpen dat Monteverdi op het toneel nog wat interessant is (met boventiteling) maar op CD is het niks. En ik wens er zeker geen volle prijzen voor te betalen.

groetjes,

Sven.

Karl (maandag 27 maart 2006 om 21:59)

Margo,

Ik vind je nogal streng voor deze productie. Ik ga niet herhalen wat ik hier eerder al schreef (http://www.gopera.com/igi/comment.mv?id=367), maar ik denk dat wie Monteverdi saai vindt, te veel met een "negentiende-eeuws" oor naar die muziek luistert. Je mag niet vergeten dat de opera uit het theater voortkomt en dat retoriek in die tijd heel belangrijk was.

Wat McVicar betreft, je kan inderdaad bedenkingen hebben bij veel van zijn vondsten, maar in globo ben ik het eens met Nico.

Karl

Sven De Boeck (maandag 27 maart 2006 om 07:20)

Dit neemt allemaal niet weg dat l'Incoronazione een - voor het grootste gedeelte - doodsaaie opera is.

Monteverdi kende in andere genre's toch al de kracht van thema's en de melodie. Waarom was hij blijkbaar nog niet zo ver in deze opera ?

Ik kan er mij niet mee verzoenen.
Goed dat ik daar geen 90 of 80 Euro aan verspild heb.

groetjes,

Sven.

Nico Deloddere (zondag 26 maart 2006 om 12:02)

Margo,

Ik vind dat je de regie van McVicar toch wat onrecht aandoet. Ondanks de camp, clichés en McVicars obsessie voor alcoholisme, heb ik toch enorm genoten van deze hedendaagse enscenering. Zo worden de oubollige zinnen van Seneca ineens modern als ze door een Alain de Botton-achtige figuur worden uitgesproken. Ook de scene waarin het schaarsgeklede meisje en de hiphoppuber van opera MTV-muziek maken met bijbehorende bewegingen vond ik schitterend. In de Ottavia-scenes zorgt McVicar voor een zodanige sfeerschepping dat de tragiek echt voelbaar is.
De decadentie van de biseksuele Nero, die danst op de doodskist van zijn meester, was heel scherp maar raak.
Om nog maar te zwijgen van de prachtige belichting en decors (die fauteuil - schitterend gewoon).
McVicar is voor mij één van de weinige regisseurs die zo goed de projectie van eeuwen oude opera kan maken naar de tijd en de cultuur van nu.