Magdalena Kozena in Schwarzenberg

Mijn week bij de Schubertiade Schwarzenberg begon met het liedrecital van Magdalena Kozena en Malcolm Martineau. Het is de eerste keer dat ik haar hoor sinds haar bevalling en huwelijk met Sir Simon. Het ene noch het andere lijkt haar prachtige stem te hebben beïnvloed. Hun programma was opgebouwd rond twee grote blokken, Schumanns Frauenliebe und Leben en Dvoraks Zigeunerlieder (op. 55), ingeleid door liederen van Mendelssohn en afgerond met een paar Mörike-Lieder van Hugo Wolf.

De Mendelssohn-liederen waren nogal fragmentarisch opgebouwd. Kozena wisselde nodeloos van emoties, waardoor elk lied wat verkapt overkwam. Een eenvoudig lied als Venetianisches Gondellied maakte ze veel te ingewikkeld - misschien omdat er het woord 'Sehnsucht' in voorkwam ? - waardoor het zelfs een dramatische interpretatie kreeg. Gelukkig zette Martineau af en toe zijn clownsmasker op om het lied terug in de juiste sfeer te trekken.

Alhoewel Frauenliebe und Leben zeer goed gezongen werd, kon ze me niet echt ontroeren of doen meeleven met de protagonist. Ook hier waren er een paar vreemde interpretatieve keuzes, zoals de overdramatische zwangerschapsscène "Süßer Freund". Enkel in het laatste lied "Nun hast du mir den ersten Schmerz getan" kon ze haar dramatische kwaliteiten met groot effect efficiënt inzetten. Het meest opvallende was ongetwijfeld haar vibratoloze, door merg en been gaande, frase 'Die Welt ist leer'... absolute wanhoop.

Gezien de bekendheid van Frauenliebe und Leben valt het in deze cyclus minder op. Maar in de minder bekende Mendelssohn-liederen valt het meer op dat ze soms nogal slordig omspringt met haar dictie. Zeker in iets als Hexenlied wreekt zich dat. Hoe haar uitspraak in de Zigeunerlieder was, kan ik uiteraard niet beoordelen, gezien mijn onbestaande kennis van het Tsjechisch. Maar het is wel een mooie, sfeervolle reeks liederen, die door Kozena met veel kleur en variatie uitgevoerd werd.

Om af te sluiten, koos ze een aantal minder vaak uitgevoerde Mörike-Lieder. Het indrukwekkendst vond ik Schlafendes Jesuskind, niet in het minst omwille van de herhaling 'Sohn der Jungfrau, Himmelskind' op het einde. In die ene zin verenigde ze een perfecte stemplaatsing met een egaal continu mezza voce, met groot ontroerend effect. De enige echte lacune in haar stem is haar fortissimo. In liederen komt dit weliswaar niet zo vaak voor, maar als het voorkomt, dan is het meestal wel belangrijk. Het beste voorbeeld uit dit recital is Wolfs Elfenlied. Op het moment dat de nachtwacht luid het uur 'Elfe' afroept - wat door een elfje verkeerd verstaan wordt, en wat de aanleiding is voor het hele lied - klapt Kozena's stem dicht. Je "ziet" haar wel forte zingen, maar je hoort het niet. Hetzelfde gebeurde trouwens in "Helft mir, ihr Schwester" uit Frauenliebe.

Ze besloten met het onvermijdelijke Abschied. Hierbij trokken Kozena en Martineau alle registers open voor een hilarische uitvoering. En het is in dit soort liederen dat men echt hoort welk indrukwekkend arsenaal aan expressiemiddelen Kozena ter beschikking heeft... en worden de paar mindere puntjes verwaarloosbaar in het groter geheel.

Publicatie: maandag 4 september 2006 om 11:06
Rubriek: Liedrecital