Szenen aus Goethes Faust in Hamburg

Het hoeft niet altijd Gounod, Faust, Boito of zelfs Busoni te zijn moeten ze in Hamburg gedacht hebben. Ook Schumann heeft zich door de Faust-legende laten inspireren. Zijn Szenen aus Goethes Faust is officieel wel een oratorium, maar dat hoeft geen belemmering te zijn om het werk toch te ensceneren.

Faust (foto © Monika Rittershaus)

Achim Freyer heeft één van zijn typische ensceneringen gemaakt vol ondoorzichtige symboliek. Het eerste wat hij doet, is de orkestbak dichtgooien. Hij creëert daar een ovalen speelveld wat hij "de wereld" noemt. Achteraan wordt dat afgezoomd met een gaas waarachter zich "de magie van de muziek" bevindt, zijnde het koor en orkest onder leiding van Kent Nagano en de solisten die net achter het gaas in oratoriumopstelling staan. De enige zangers die wel op het voorplan treden zijn Faust en Gretchen.

Het is typisch-Freyer dat hij op het gaas allerlei videobeelden en geometrische vormen projecteert. Het podium ligt bezaaid met letters en andere symbolen. Rekwisiteurs dragen allerlei objecten aan en af. Ook karakteristiek is zijn gebruik van grote maskers. In deze productie is er dat maar één: namelijk tijdens de ouverture om de oude Faust uit te beelden (Schumann heeft de transformatie-scène van de oude naar de jonge Faust niet opgenomen in zijn werk).

In dit geval verandert Faust in der Wanderer über dem Nebelmeer. Het bekende silhouet van het iconisch Duits-romantische schilderij van Caspar David Friedrich (dat trouwens in de Kusthalle van Hamburg te bewonderen is) staat centraal op het podium. Als Faust achter dat silhouet gaat staan, wordt hij zo de Wanderer.

Pater Seraphicus, Pater Profundus (foto © Monika Rittershaus)

Szenen aus Goethes Faust bestaat uit drie delen. Het eerste deel is gewijd aan Gretchen. De twee laatste aria's - "Ach neige, du Schmerzenreiche" en "Wie anders, Gretchen, war dir's" - zijn ook als Schubertlied bekend. De jonge Oostenrijkse Christina Gansch zingt Gretchen met een lichte lyrische sopraan die in de hoogte soms wat onzeker en hard klinkt. Maar ze zingt met een expressieve tekstprojectie, die ook potentieel als liedzangeres doet vermoeden.

In het Faust-deel schittert Christian Gerhaher. Hij heeft deze Faust al geruime tijd in zijn repertoire, zo was hij meer dan tien jaar geleden als Faust te horen in het PSK. Net zoals in zijn liedvertolkingen wordt zijn Faust gekenmerkt door een overdaad aan nuances. Net als je denkt dat je alles gehoord hebt, vindt hij nog nieuwe kleuren. In het derde deel wordt hij Dr. Marianus als een witte Wanderer en zingt hij met een constant mezza voce een verbluffende en ontroerende "Hier ist die Aussicht frei".

In de andere rollen viel Franz-Josef Selig op die Mephisto en Pater profundo zong met een warme bas. Norbert Ernst klonk wat genepen als Ariel. Ook Narea Son mag niet onvermeld blijven als een karaktervolle Marthe.

Publicatie: zondag 18 november 2018 om 09:25
Rubriek: Opera